سرمایه‌گذاری مسئولانه‌ صندوق‌های بازنشستگی؛ ملاحظات اخلاقی و چالش‌ها

صندوق‏های بازنشستگی به‏ عنوان مهم‌ترین فعالان نظام‏های تامین اجتماعی در سرمایه‌گذاری‏های خود از اصولی پیروی می‏کنند. یکی از این اصول اصل سرمایه‌گذاری مسئولانه است. سرمایه‏گذاری مسئولانه به معنای تجمیع عوامل محیط زیستی، اجتماعی، و حکمرانی در فرایند تصمیم‏گیری برای سرمایه‌گذاری (بلندمدت) و اداره‌ فعالیت‏های مربوط به آن است. تاکید بر سرمایه‌گذاری مسئولانه از سوی سازمان‏های بین‌المللی و گرایش بسیاری از صندوق‌های بازنشستگی ایالات متحده‌ امریکا، انگلستان، و کشورهای عضو اتحادیه‌ اروپا به آن دلالت بر اهمیت موضوع دارد. با این حال، در نظام حقوقی ایران در مورد این نوع سرمایه‏گذاری قانون‌گذار سکوت کرده است و رویکرد صندوق‏های بازنشستگی ایران نیز در مورد پذیرش یا عدم پذیرش سرمایه‌گذاری مسئولانه مشخص نیست. به همین جهت، مقاله‌ حاضر با استفاده از روش توصیفی‌ ‌تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه‏ای به بررسی سرمایه‌گذاری مسئولانه‌ صندوق‏های بازنشستگی پرداخته است. یافته‏های این مقاله دلالت بر آن دارد که صندوق‏های بازنشستگی در کشورها رویکرد‏های مختلفی به سرمایه‏گذاری مسئولانه دارند؛ ‏طوری که برخی از آن‌ها به‌شدت از قواعد سرمایه‌گذاری مسئولانه تبعیت می‏کنند، برخی دیگر تا حدی سعی در رعایت این اصل دارند، و برخی به رعایت این اصل هیچ توجهی ندارند. رویکرد این دو گروه اخیر از صندوق‏ها عمدتاً به فقدان دانش لازم برای سرمایه‌گذاری مسئولانه، دشواری انتخاب پرتفوی، و هزینه‏بر بودن این نوع سرمایه‏گذاری بازمی‏گردد.

responsible investment of pension funds; ethical considerations and challenges

as the most important actors of social security systems, pension funds follow certain principles in their investments; one of these principles is the principle of responsible investment. responsible investment means integrating environmental, social and governance factors in the decision-making process for (long-term) investment and managing related activities. the emphasis on responsible investment by international organizations and the tendency of many pension funds in the united states of america, the united kingdom and the european union member states to do so indicate the importance of the issue. for this reason, the current article has investigated the responsible investment of pension funds using the descriptive-analytical method and based on library studies. the findings of this article indicate that pension funds in countries have different approaches to responsible investment; so that some of them strictly follow the rules of responsible investment; some others try to comply with this principle to some extent, and another group of funds do not pay any attention to complying with this principle. the approach of these last two groups of funds is mainly due to the lack of knowledge required for responsible investment, the difficulty of choosing a portfolio and the high cost of this type of investment.