مطالعۀ تطبیقی اکراه ناشی از سوءاستفاده از وضعیت وابستگی در حقوق فرانسه و ایران

در بازنگری 10 فوریۀ 2016 قانون مدنی فرانسه، شق سومی از اکراه پذیرفته شد. این شق سوءاستفاده از وضعیت وابستگی است که در ایجاد آن، صرف‌نظر از پدیدۀ انسانی، رویدادها و اوضاع خارجی نیز نقش دارند. وابستگی ممکن است اقتصادی، اطلاعاتی، فنی، و روانی باشد. این نوع اکراه به «اکراه اقتصادی» شهرت یافته است؛ لیکن قانون مدنی ما دربارۀ اینکه سوءاستفاده از وضعیت وابستگی«abus de l’état de dépendance»  ملحق  به اکراه است یا نه حکم مسئله را بیان نکرده است. با وجود اینکه تلاش‌هایی از سوی دکترین برای توجیه آن صورت گرفته است، کافی به‌ نظر نمی‌رسد. بنابراین، پرسش اساسی این است که آیا اکراه ناشی از وضعیتِ وابستگیِ تثبیت‌شده در قانون مدنی فرانسه قابلیت پذیرش در نظام حقوقیِ ایران را دارد یا نه. نگارندگان این پژوهش با مطالعۀ تطبیقی به این نتیجه رسیدند که علاوه بر اینکه مانعی برای پذیرش این نهاد در حقوق ایران وجود ندارد، حتی یکی از خلاهای قانون مدنی ما نیز تلقی می‌شود که ایجاب می‌کند در اصلاحات آتی مورد توجه واقع شود.

A Comparative Study of Duress Due to the Abuse of the State of Dependence in the French and Iranian law

In the revision of French Civil Code on February 10, 2016, a third type of duress was accepted, according to which it is an abuse of the status of dependence. In the emergence of this type, regardless of the human phenomenon, external events and conditions also play roles. The state of dependence may be economic, informational, technological, and psychological. This kind of duress is known as economic duress. However, our civil law does not state the issue of whether or not the abuse of the status quo is annexation to duress. However, efforts have been made by the doctrine to justify it which is not enough. Therefore, the fundamental question is whether the economic duress enshrined in French civil law can be accepted in our legal system. The authors of this paper concluded that in addition to the fact that there is no obstacle to the acceptance of this institution in our law, it is even considered as one of the gaps in our civil law, which is required to be considered in future revisions.