رجوع نابه‌هنگام به داوری در شروط حل اختلاف چندمرحله‌ای

شروط حل اختلاف چندمرحله‏ای چند مرحله نظیر مذاکره، میانجیگری، و داوری یا دادرسی قضایی را جهت حل اختلافات مقرر می‏دارند. چنانچه در زمینه قصد طرفین مبنی بر التزام به مراحل مختلف این شروط یقین وجود داشته باشد، مراجع ذی‏صلاح طرفین را اجبار به رعایت ترتیب مورد توافق می‏کنند. در زمینه این اجبار مسائلی شایان توجه است. در صورت طرح درخواست نزد داور، پیش از طی مراحل قبل، چه مرجعی برای اتخاذ تصمیم درخصوص این درخواست نابه‌هنگام صالح است و اثر اقامه درخواست نابه‌هنگام نزد داور یا دادگاه چیست؟ در این خصوص دو نظریه وجود دارد. گروهی این شروط را واجد ذاتی ماهوی می‏دانند. طبق این نظر رجوع نابه‌هنگام صرفاً تخلفی قراردادی و موجب خسارت است و ناقض صلاحیت نیست. گروهی دیگر طبیعت این شروط را آیینی می‏دانند که رعایت ترتیب مراحل پیش از رجوع به دادگاه یا داور ضرورت دارد. در باب ماهیت تصمیم صحیح در مواجهه با درخواست داوری یا دادرسی نابه‌هنگام نیز دو نظر وجود دارد. در نظر اول درخواست نابه‌هنگام رد می‏شود. اما، در نظر دوم رسیدگی به درخواست نابه‌هنگام متوقف می‏شود و پس از تحمل ترتیب مورد توافق طرفین دوباره رسیدگی جریان می‏یابد. در این پژوهش، در هر دو مورد دیدگاه‌های اخیر دیدگاه‌های صحیح به‌شمار رفته‌اند.

Premature Claims in Multitiered Resolution Clauses.

In case of certainty to the parties` intention to be bound by different stages of multitiered dispute resolution clauses, competent authorities enforce parties to follow these arrangement. In respect to this enforcement questions as below are noteworthy: if prior to following the prearbitral stage a claim is submitted to arbitral tribunal, what authority has jurisdiction over this immature request? What is the effect of this immature request before the arbitral tribunal or court? There are two views about the matter. Some consider this clauses a matter of substantive law.Thus immature application is just a contractual breach which entitles the other party for compensation but doesn`t violate the jurisdiction.Others suggests that these clauses are matters of procedural law and observing the prelitigation or prearbitral stages are mandatory for parties.There are two opinions regarding the nature of the appropriate decision when dealing with the immature request before arbitral tribunal or courts.In accordance with the first viewpoint the request would be rejected but by the second viewpoint immature request would be stayed and after compliance with steps agreed upon by the parties, the claim would flow again. In this paper in both questions the latter arguments would be adopted as proper viewpoints.