تحول سن ازدواج زنان در ایران و عوامل جمعیتی مؤثر بر آن

ازدواج واقعه ای اجتماعی ، زیستی و فرهنگی است که به دلیل نقش بنیادین آن در تشکیل خانواده از اهمیت بسزایی برخوردار است . بطوریکه پایندگی گروه و زندگانی کمی و کیفی نسلهای متوالی به ازدواج بستگی دارد . ازدواج یکی از نهادهای اجتماعی است که برای انجام وظایف خانواده بوجود آمده است ، یعنی تولید نسل ، پرورش کودکان ، انتقال فرهنگ و وسیله ای برای ایجاد نظم در روابط افراد . هر جامعه ای در مورد شکل و ابعاد پیوند جنسی قوانینی دارد و سن شروع پیوند جنسی نیز تابع قوانین است که معمولا در کشورهای مختلف بین 13 تا 27 سال متغیر است .سن قانونی ازدواج در ایران 13 سال برای دختران و 15 سال برای پسران است آمار و ارقام بیانگر این است که ازدواج زنان و مردان ایران در گستره سنی 12-35 سال برای زنان و 40-15 سال برای مردان درنوسان است . از سال 1345 به بعد بتدریج متوسط سن ازدواج زنان در ایران افزایش یافت و 4/18 سال به 2/23 سال در سال 1381رسید .الگوی سنی ازدواج در ایران بر اساس باور مردم به این گونه است که شوهر باید از زن بزرگتر باشد و میزان تفاوت سن از 5 تا 10 سال را لازم می دانند . آمارهای موجود نشان می دهد که بین سن ازدواج زوجین در سال 1345 ، 6/6 سال و در سال 1381 ، 7/2 سال اختلاف وجود داشته است . افزایش سن زنان در ازدواج و عدم تغییر در سن ازدواج مردان از اختلاف سنی زوجین کاسته است . در ضمن با افزایش میانگین سنی ازدواج زنان فاصله اختلاف سنی زوجین با کاهش بیشتر همراه است . بین سن ازدواج سواد تحصیلات ، قومیت محل سکونت در شهر و روستاها و بطور کلی پایگاه اقتصادی اجتماعی افراد ارتباط وجود دارد . همچنین ساختمان سنی جمعیت عدم تناسب بین زنان و مردان ازدواج نکرده از عوامل تاثیر گذار بر تغییرات سن ازدواج در ایران است .