اثرات اگزوزوم های منشا گرفته از سلول های خونی بر ترمیم زخم‎ های مزمن

مقدمه: امروزه ترمیم زخم ‎های حاد و مزمن مانند زخم پای دیابتی و زخم‎های تروماتیک، یکی از چالش‎های مورد بحث در علم پزشکی می‎باشد. تا به امروز جهت ترمیم زخم‎هایی که به درستی ترمیم نمی‎شوند، روش‎های درمانی متعددی ارائه شده اند که از جدیدترین آنها می‎توان به درمان به ‎واسطه وزیکول ‎های خارج سلولی، مشخصاً اگزوزوم ها اشاره نمود. اگزوزوم‎ها، وزیکول هایی با ابعاد نانو‎اند که از طیف وسیعی از سلولل ها از‎جمله انواع سلول های خونی ترشح می‎شوند و به ‎واسطه محموله هایی که در‎بر‎دارند، می‎توانند اثراتی بر بافت های هدف خود بگذارند که در ترمیم زخم حائز اهمیت بوده و می‎توان از آنها به عنوان درمان زخم‎های مذکور بهره برد. این مقاله مروری است بر مهمترین تحقیقات انجام ‎شده بر روی اگزوزوم‎هایی که از انواع سلول‎های خونی منشا گرفته اند و نیز بررسی نتایج آزمایشگاهی و بالینی که هرکدام از خود نشان داده اند.روش: به منظور بررسی تحقیقات صورت‎ گرفته، تمام مقالات با محوریت بکارگیری اگزوزوم‎های خونی به ‎علاوه تعدادی از مقالات مرتبط با کلیات اگزوزوم در پایگاه های داده pubmedو google scholar در بازه زمانی 2005تا2024 انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گرفتند.نتایج: بر‎طبق یافته ها، اگزوزوم های حاصل از برخی سلول های خونی به ‎ویژه ماکروفاژ و پلاکت توان مداخله در توسعه زخم را داشته و علی ‎الخصوص در مراحل اولیه ترمیمی مانند مرحله هموستاز و التهاب نقش موثری نشان داده‎اند.

the effect of blood cells derived exosomes on acute wound healing

background: nowadays, there is a specific focus on the skin health issue specifically about acute and chronic wounds repairment. up to day, many efforts have been done and some solutions have been introduced to amelioration of cutaneous wounds.as one of the latest methods, extracellular vesicles such as exosomes presented to procedure of wound healing phases. exosomes, the nanosized extracellular bilayer vesicles, secret from every cell type in body and could influence on many targeted cells via their cargo’s. so, they may be essential agents in various biological processes including support the skin repairment. because of blood importance in wound healing, in this study we reviewed the effects of blood cells derived exosome on chronic wound.method: in order to obtain this information, all of articles related with exosomes derived from each of the blood cells are collected with a time limitation between 2005 to 2024years.results: overall, revealed that some exosomes secreted from some blood cells specially macrophages and platelets, can affect on wound healing and promote it, almost in earlier stages of wound incidence.