بایسته های قرایت قرآن با بررسی معنایی واژه « اقرا»

فرمان«اقرا» در آغاز نزول وحی، نخستین دستورالعمل هدفمندی است که رویکرد اصلی دعوت پیامبر اسلام (ص) را مشخص می کند. از این رو ایشان در قرایت و حفظ قرآن کوشا بود و به اقرا بر ایمان آورندگان اهتمام می ورزید. پیامبر(ص) در تعلیم آیات و سور به اصحاب، بیشتر بر تعلیم شفاهی و آموزش سمعی تاکید داشت؛ ایشان آیات را پس از نزول برای اصحاب قرایت می کرد و آن ها را به خواندن، بازخوانی و حفظ وادار می نمود و عدّه ای را برای تعلیم قرآن به اطراف می فرستاد. این رویکرد سبب شده است از همان ادوار نخستین عدّه ای به عنوان قاری شناخته شوند و سلسله قرّا قرآن، قرن به قرن ادامه یابد. در این نوشتار با بررسی لایه های مختلف معنایی «اقرا»، فرایند اهتمام پیامبر اسلام به قرایت قرآن و چگونگی قرایت ایشان را باز شناسی شده و از این مسیر بایسته هایی برای قرایت قرآن مشخص شده است. در این بررسی روشن می گردد که محور تعلیم قرآن، قرایت با گستره معنایی آن است. خواندن همراه با تانّی، نخستین لایه معنایی قرایت است؛ و لایه های دیگر شامل مطالعه، تدبّر، تعمّق، فهم، آگاهی، تاثیر پذیری و عمل به آیات قرآن است که در قرایت پیامبر اسلام مشهود بود و تاسی از آن برای مسلمانان لازم است.