آسیب‌شناسی روایات تفسیری نورالثقلین

روایات معصومان(ع) در فرآیند درک درست آیات قرآن و راهیابی به مدلول کلام الهی نقش مهمی دارد. اما این منبع دینی در طول تاریخ پر فراز و نشیب خود با آسیب‌های گوناگونی روبرو شده که بر اصالت آن تاثیر گذاشته است و علی‌رغم تلاش‌های فراوانی که از عالمان فریقین برای پالایش حدیث به عمل آمده، هنوز هم در منابع روایی وتفسیری، روایات صحیح و سقیم با هم آمیخته است .اینجاست که شناخت آسیب‌های حدیث‌ـ هم به لحاظ سندی و هم به لحاظ متنی‌ـ ضرورت پیدا می‌کند . دو رویکرد اساسی نقد سندی و نقد متنی در بررسی اعتبار و حجیت احادیث وجود دارد. نکته دیگر آنکه شناخت سنت معتبر و اصیل از روایات نامعتبر باید در پرتو ضوابط و معیار‌های علمی صورت گیرد. در میان دانشمندان، ملاک‌های متعددی برای شناسایی احادیث ساختگی، از لحاظ محتوا، مطرح بوده است که عمده‌ترین آن‌ها، مخالفت حدیث با قرآن و سنت قطعی، عدم موافقت با اجماع امامیه، ناسازگاری با ادله عقلی، مسلمات علمی وحقایق تاریخی است.تفسیر نورالثقلین عروسی حویزی، از جمله تفاسیر ماثوری است که به دلیل غلبه روح اخباریگری در آن ،از پدیده احادیث ضعیف و در مواردی اندک جعلی مصون نمانده است و اکثراً مولف آن، ضمن نقل روایات ضعیف، بدون هیچ‌گونه اظهار نظری، از کنار آن‌ها گذشته است. لذا انتخاب این تفسیر و به کارگیری معیار‌های نقد حدیث در سنجش روایات آن می‌تواند میزان اعتبار یا عدم اعتبار روایات این کتاب را بهتر بنمایاند.