تحلیل رابطه قرائت شاذ «فی مواسم الحج» با جواز تجارت و کسب و کار در ایام حج در آیه 198 سوره بقره

این پژوهش به تحلیل رابطه قرائت‌ شاذ «فی مواسم الحج» با جواز تجارت و کسب‌وکار در ایام حج در آیه 198 سوره بقره می‌پردازد. نیز به تحلیل ترجمه‌های فارسی و انگلیسی از این آیه پرداخته و تفاوت‌های موجود در تفسیرها را بررسی می‌کند. در ترجمه‌های کهن فارسی، مانند ترجمه عتیق نیشابوری و چند ترجمه معاصر، توضیح تفسیری فارسی مانند «در سفر حج»، «در هنگام حج»، «در اثنای حج»، «در موسم حج»، «در حج» دیده می‌شود، اما در سایر ترجمه‌های معاصر این توضیحات یافت نمی‌شود. برخی روایات با استعمال واژه «قَرا و قِرائه»، «فی مواسم الحج» را قرائت صحابه دانسته است. روایات دیگر، این عبارت را صرفاً توضیح تفسیری می‌داند. بعضی از مفسران نیز، این قرائت‌ را نوعی تفسیر دانسته‌اند. با به‌کارگیری روش توصیفی تحلیلی و مقایسه مدلول قرائت رایج و قرائت صحابه، معلوم شد که این قرائت شاذ در زنجیره گفتار، نقش توضیحی و رفع ابهام را از منع تجارت در ایام حج دارد و با کاهش معنا تاکید می‌کند که در ایام خاص حج، تجارت، تقابلی با عبادت حج ندارد. نتایج این تحقیق می‌تواند مترجمان را در انتخاب ترجمه‌های دقیق‌تر یاری دهد.

analysis of the relationship between the unusual recitation of fi mawāsim al-ḥajj and the permissibility of trade and business during the hajj period in verse 198 of surah al-baqarah

this study analyzes the relationship between the unusual recitation of fi mawāsim al-ḥajj and the permissibility of trade and business during the days of hajj in verse 198 of surah al-baqarah, also analyzes the persian and english translations of this verse and examines the differences in interpretations. in ancient persian translations, such as the translation of atiq neyshaburi and several contemporary translations, persian interpretive explanations such as “dar safar haj”, “dar hengām haj”, “dar asnāye haj”, “dar mousem haj”, “dar haj” are seen; however, these explanations are not found in other contemporary translations. some narratives, using the words “qara’ va qirā’ah”, have considered “fi mawāsim al-hajj” to be the recitation of the companions. other narratives consider this phrase to be merely an interpretive explanation. some commentators have also considered this recitation to be a type of interpretation. by using the descriptive-analytical method and comparing the meaning of the common recitation and the recitation of the companions, it was found that this unusual reading in the chain of speech has an explanatory role and removes ambiguity from the prohibition of trade during the hajj period, and by reducing the meaning, it emphasizes that during the special days of the ḥajj, trade does not conflict with the worship of the ḥajj. the results of this research can help translators in choosing more accurate translations.