بازپژوهی نظریّه منفعت درفقه امامیه با تاکید برآیات قرآن کریم

کیفیّت تصویر مالکیّت بر منافع بالقوه و تدریجی به عنوان یکی از مهم‌ترین و بارزترین مصادیق مالکیّت، نظربه معدوم‌الوجود بودن و عدم تحقق فعلی منفعت مورد معامله حین انعقاد قراردادها در عقودی که موضوع آن‌ها منافع است نه اموال منقول یا غیرمنقول بافرض اینکه آن چه نقل و انتقال می‌یابد و مورد توافق واقع می‌گردد نه امری محسوس است و نه قابل ارزیابی عینی، از سوی فقیهان با پرسش‌ها و اشکالاتی مواجه گشته است، صاحب‌نظران از دیرباز تاکنون در چارچوب پاسخ به این انتقادات و نقض‌های صورت گرفته فرضیه‌ها، برداشت‌ها و اعتباراتی را مطرح کرده‌اند. نظر باینکه غالب گفته‌ها در این زمینه حول محور امکان تصویر و عدم محالیت عقلی این نوع مالکیت ابراز گردیده، می‌توان از آن‌ها به عنوان نظریّه‌های امکان سنجی مالکیّت و نقل و انتقال منفعت یاد کرد، شاخص‌ترین دیدگاه‌های طرح شده در یک دسته‌بندی کلی عبارتند از؛ نظریّه اعتباری بودن منافع، نظریه مالکیّت استقلالی و تبعی، خوانش جدید از نظریّه مالکیّت تبعی و نظریّه تفکیک نقل و انتقال از ملک و تعلیقی دانستن مالکیت منفعت. ضمن طرح مقدمات و تمهیدات لازم در راستای بررسی و نقد علمی این نظریّات، سرانجام در مقام انطباق با آیات قرآن کریم معنوی بودن منافع در دادوستدهای مختلف را به عنوان نظریّه منتخب مستدلّ و مبرهن ساخته‌ایم.

investigating the theory of profit in immamiyyah fiqh (jurisprudence) with an emphasis on the verses of the holy qur’an

some faqih (jurists), while questioning ownership over portrayals of intangible property, have faced problems with the circumscription of propriety rights such as possessing potential and incremental profit, which is one of the most relevantly evident examples of proprietorship. this dispute is due to the state of this transaction interest being non-existent and non-realized at the time of contract settlement, especially in contracts whose subject is profitable interest and not something that is considered a portable or an unportable property, assuming that what is transferred and agreed upon is neither tangible nor objectively assessable. in response to criticisms and demands, experts have presented several hypotheses, opinions and reputable verdicts for which its collective context is known as “theories of the feasibility of ownership and interest transference” as most of the statements in this topic are articulated around the ability to portray such proprietorship, or contrarily, the intellectual impossibility of defining it. the most prominently proposed views of a general category are: the theory of creditworthiness of interests, theory of independent and dependent ownership, latest realization of the theory of subordinated ownership and the theory of detaching transference from property while suspending profitable proprietorship. this paper will provide the preliminaries to scientifically examine and interpret these theories, and finally, presents incorporeal interest of various trades to be an explicated and well-established theory in accordance with the verses of the holy qur’an.