واکاوی رابطۀ تکرار و بیان گزینشی قَصص انبیاء با هدفمندی سور قرآنی (مطالعۀ موردی قصۀ حضرت نوح (ع))

بیان قصص و داستان امت های پیشین و انبیاء الهی از جمله شیوه های تربیتی قرآن و یکی از طرق انتقال مفاهیم و معارف وحیانی در مسیر هدایت بشری است. شیوۀ منحصر به فرد قرآن در به خدمت گرفتن ساختار تکرار قصص در تصویرگری از طریق روایت تصاویر برش خورده از یک داستان در چندین سوره با شیوه های بیانی و عبارات مختلف به صورت پراکنده، موجز و کوتاه با گزینش صحنه های موثر داستان، به جای نقل منسجم آن، طعن و ایراد مخالفان و برخی مستشرقان را برانگیخته تا جایی که ایشان، تکرار را موجب اضطراب و تزلزل و این سبک تصویرگری را شاهدی بر غیروحیانی بودن قرآن و اقتباس آن از منابع متعدد می دانند. لذا در پژوهش حاضر، تلاش شده تا به شیوۀ توصیفیتحلیلی و با مطالعۀ موردی داستان حضرت نوح% در سور متعدد، با استناد به قرینه های پیرامونی به دست آمده از آراء و نظریات اندیشمندان و مفسران قرآنی، و نیز تدقیق و تعمیق در موقعیت و شان نزول آیات، و مقایسۀ تکرار و تصویرگری متفاوت یک داستان در سوره های مختلف، علیرغم وحدت قهرمان و یا رخداد، این فرضیه را به اثبات برساند که ساختار قصه ها تابعی از ساختار سوره ها بوده و انگیزۀ اصلی از تکرار و پراکندگی تصویرگری ها و قصه ها در سور قرآن، با رویکردی هدایتی و تربیتی، به خدمت گرفتن آنها متناسب با هدف و غرض سوره ها در بیان جوهر معنایی نهفته در قصص و حوادث است.

Analyzing the Relationship Between the Repetition and Selective Expression of Stories of the Prophets with the Purposefulness of the Qur'anic Surahs

Telling stories of previous nations and divine prophets is one of the educational methods of the Qur #39;an and one of the ways of conveying the concepts and revealed knowledge in the path of human guidance. The unique method of the Qur #39;an in using the structure of repeating stories in illustration through the narration of cut images from a story in several surahs with different expression methods and expressions in a scattered and short way by selecting the effective scenes of the story, instead of narrating it coherently has caused the sarcasm and objection of the opponents and some Orientalists to the extent that they consider the repetition as a cause of instability, and to say that this style of illustration is a proof of the nonrevelation of the Qur #39;an and its adaptation from multiple sources. Therefore, in the research, an attempt has been made to describe and analyze the story of Prophet Noah (as) in several surahs in a descriptiveanalytical method, with reference to the circumstantial evidence obtained from the ideas of Quranic scholars and commentators, as well as to clarify and deepen the situation and cause of revelation of the verses, and comparison of the repetition and different depiction of a story in different surahs, despite the unity of the hero or the event to prove this hypothesis that the structure of stories is a function of the structure of surahs; and the main motive behind repetition and scattering of illustrations and stories in surahs of the Qur #39;an, with a guiding and educational approach, is to use them in accordance with the purpose of surhas in expressing the essence of meaning hidden in the stories and incidents.