عوامل، نشانه‌ها و پیامدهای احساس تنهایی در آموزه‌های دینی و روان‌شناسی

در روان شناسی، اگرچه برخی از انواع و مراحل احساس تنهایی، امری عادی و واقعی است، ولی برخی از اقسام و مراحل آن، پاتالوژیک و بیمارگون است. در متون دینی، نیز به خاطر معیت همیشگی و همراهی خداوند، احساس تنهایی نوعی آسیبِ بینشی، نگرشی، احساسی و عاطفی است، اما تنهایی مفید و مثبت نیز وجود دارد؛ چون انسان ها، به کناره گرفتنِ آگاهانه و تنها شدگیِ انتخابی، برای رشد، تکامل و محفوظ ماندن از آلودگی های فکری، اجتماعی و فرهنگی نیز نیاز دارند. شناخت دقیق مرزهای احساس تنهایی پاتالوژیک و تنهایی مفید، با شناختِ عوامل، نشانه و پی آمدهای آنها، میسر است. پژوهشِ پیشِ رو، با روش توصیفی تحلیلی و به صورت مقایسه ای؛ سه نشانه برای احساس تنهایی پاتالوژیک، معرفی کرده و پی‌آمدهای آن را دارای دوگونه »فرسودگیِ روانی « و »فرسودگی جسمی « دانسته؛ گونه اول را دارای ده آسیب و گونه دوم را با چهار آسیب، شناسانده ‌است. یافته های پژوهش، نشانگر آن ‌است‌ که بین آیاتِ قرآن، روایات، دیدگاه مفسران و نظریات روان شناسان، همسویی دیده می شود.

Causes, Symptoms and Consequences of Loneliness in Religious and Psychological Teachings

In psychology, although some types and stages of loneliness are considered normal and real, some types and stages of it are pathological. In religious texts, thanks to God #39;s constant support and companionship, loneliness is regarded as a kind of visonal, attitudinal, sentimental and emotional damage, but there is also useful and positive loneliness as human beings also need conscious withdrawal and selective loneliness in order to grow, evolve and survive intellectual, social, and cultural contaminations. Accurate knowledge of the boundaries of pathological loneliness and useful loneliness is achievable by knowing their causes, symptoms and consequences. The present descriptiveanalytical research has comparatively introduced three symptoms for pathological loneliness and considered its consequences as ldquo;mental exhaustion rdquo; and ldquo;physical exhaustion rdquo;. Ten damages have been identified for the first type and four for the second. The findings of the study indicate that there is some kind of alignment between the verses of the Quran, narrations, the views of interpreters and the theories of psychologist.