رویت در میقات و معراج در مقایسۀ المیزان و مفاتیح‌الغیب

این پژوهش درصدد مقایسۀ دیدگاه تفسیرالمیزان و مفاتیح الغیب در موضوع »رویت « است. رویت، دیدن خداوند با چشمِ ظاهر یا مشاهده قلبی است. المیزان رویت در دنیا با چشم ظاهر را نپذیرفته، و امکان رویت قلبی در آخرت، برای مومان را منتفی نمی‌داند. مفاتیح الغیب با استدلال به ظواهر آیات، رویت در دنیا را جایز، و در آخرت را قطعی می داند، و معتقد است که ظاهر آیات در این مورد گویا است و نیازی به تاویل آنها نیست. بنابراین حضرت موسی(ع) درخواست رویت خداوند در کوه طور را، از طرف خود ابراز نمود، و در حداقلی بدان نائل شد، زیرا صحنه وقوع صاعقه و مدهوش شدن آن حضرت موید این مطلب است. پیامبر اسلام(ص) در معراج گرچه به عالی ترین جایگاه تقرب انسان به خداوند رسید، اما آن حضرت هم خداوند را با چشم ظاهری ندید. گزارش قرآن از »رویت « در معراج واقعیتی است، که درک کیفیت آن برای بشر عادی روشن نیست.

A Comparative Study of “Ro’yat” in Miqat and Mi’raj in Tafsir al-Mizan and Mafatih al-Ghayb

This study seeks to compare the views of Tafsir alMizan and Mafatih alGhayb on the subject of ldquo;ro rsquo;yat rdquo;. ldquo;Ro rsquo;yat rdquo; refers to seeing God with physical eyes or inner eyes. AlMizan does not accept the experience of ldquo;ro rsquo;yat rdquo; in the world with the eyes of the body, but it does not rule out the possibility of spiritual vision in the hereafter for believers. Arguing on the basis of the appearance of the Quranic verses, Mafatih alGhayb considers ldquo;ro rsquo;yat rdquo; in this world as permissible and definite in the hereafter. It holds that the appearance of the verses clearly reveal this point, and there is no need to interpret them. Therefore, Prophet Moses (p.b.u.h.) expressed his request to see God on Mount Toor, and he achieved it in a short time because the scene of the thunderbolt and his being fainted confirms it. Although the Prophet of Islam (p.b.u.h.) reached the highest position of human closeness to God in mi rsquo;raj, he did not see God with physical eyes. The Quranchr('39')s account of ldquo;ro rsquo;yat rdquo; in mi rsquo;raj is a reality the quality of which is not clear to ordinary human beings.