کاربرد منطق فازی در تبیین مفاهیم تشکیکی اخلاقی قرآن

با مراجعه به آموزه‌های اسلامی به‌ویژه آموزه‌های قرآنی درمی‌یابیم که معیار ارزش‌گذاری انسان‌ها با رعایت اصول اخلاقی سنجیده می‌شود. بخش مهمی از اصول اخلاقی را کنش‌های ارادی انسان‌ها تشکیل می‌دهند که به دلیل متغیر بودن احوال، شرایط و نیت‌های انسان‌ها به‌طور دقیق قابل سنجش نیست و با منطق کلاسیک دو ارزشی نمی‌توان آنها را ارزیابی کرد. از سوی دیگر، اغلب مفاهیم اخلاقی مطرح شده در قرآن از سنخ کمالات وجودی مرتبه‌مند و مشکک هستند که به نحو یکسان بر مصادیق خود حمل نمی‌شود. این مفاهیم تشکیکی را با منطق فازی که بر چند ارزشی بودن گزاره‌ها مبتنی است، می‌توان تبیین کرد. از این‌رو، در این نوشتار با بیان برخی از این مفاهیم قرآنی و تحلیل آنها بر اساس منطق فازی، دستاوردی نوین در شیوه ارزیابی آنها به دست خواهد آمد. پژوهش حاضر با تحلیل محتوا به موضوع کاربرد منطق فازی در تبیین مفاهیم تشکیک اخلاقی قرآن توجه می‌شود. در این راستا، پس از معرفی مختصر مفاهیم اخلاقی و چیستی منطق فازی، نگاهی کوتاه به تفاوت‌های منطق فازی با نسبیت‌گرایی، خواهد شد. در ادامه به تشکیکی بون مفاهیم اخلاقی قرآن و تبیین آنها با منطق فازی می‌پردازیم. امتیاز ارزیابی به شیوۀ فازی و کنار گذاشتن روش دو ارزشی سنتی از دستاورد این پژوهش محسوب می‌شود.

The Application of Fuzzy Logic in Explaining the Skeptical Ethical Concepts of the Quran

By referring to Islamic teachings, especially the Quranic teachings, we find out that the criterion of valuing human beings ​​is established by observing ethical principles. An important part of ethical principles is composed of the voluntary actions of human beings, which due to the variability of human circumstances, conditions and intentions, cannot be accurately measured and evaluated by classical dualvalue logic. On the other hand, most of the ethical concepts presented in the Quran are of the levelbound existential perfection type and skeptical, which are not precisely applied to their instances. These skeptical concepts can be explained by fuzzy logic which is based on multiplevalue propositions. Therefore, in this article, the explanation of some of these Quranic concepts and their analysis on the basis of fuzzy logic will yield a novel achievement in how they are evaluated. Using content analysis, the present study deals with the application of fuzzy logic in explaining the concepts of the moral skepticism of the Quran. To this end, after a brief introduction to ethical concepts and what fuzzy logic is, the differences between fuzzy logic and relativism will be briefly discussed. Then the doubtfulness of the ethical concepts of the Quran and their explanation through fuzzy logic will be dealt with. Fuzzy evaluation method and the abandonment of traditional dualvalue method is one of the achievements of this research.