اعتبار شاهد حال در فقه امامیه با تاکید بر سیروه معصومان (علیهم‌السلام)

اذن و رضایت نسبت به تصرف و نقل و انتقال مالکیت‌ها و حقوق، اساس داد و ستدها را شکل می‌دهد؛ به‌گونه‌ای که اعتبار سایر اقدامات معامله گران در راستای ابراز قصد مبتنی بر رضایت وارده سالم از عیوب، تعریف می‌گردد. از جمله مسائل مهم مطرح در این خصوص، تعیین روش‌های کاشف از تحقق رضایت است. علاوه بر اذن صریح، اذن فحوی، رضای فعلی و قولی، اذن و رضایت ناشی از شاهدِ حال نیز به‌عنوان یک نظریه در فقه امامیه مطرح است؛ لیکن در خصوص شرایط، اعتبار و حجیت شاهدِ حال، دیدگاه‌های مختلفی ابراز شده است. تفاوت نظرات در کم و کیف شرایط حاکم، موجب گردیده دو نظریه موافق و مخالف پیرامون اصل اعتبار شاهدِ حال به‌عنوان مبرِّز اراده شکل بگیرد. مخالفین در مواردی بر عدم کفایت شهادتِ حال و خلاف اصل بودن آن تاکید دارند. در مقابل، موافقان در قالب نظریات متفاوت از قبیل اعتبار به شرط قطعی بودن، اعتبار به شرط نوعی بودن، اعتبار مشروط به قرائن و شواهد دیگر و اعتبار در صورت مساوقت با اذن صریح، ضمن تاکید بر اعتبار در مبنای حجیت آن، اختلاف‌نظر دارند. در راستای تحقیق پیرامون نظریات و آراء مطرح و دست‌یابی به ثمره فقهی، لازم است مرحله وجود و تحقق شاهدِ حال و مرحله حجیت آن از منظر سیره معصومان (علیهم‌السلام) به‌عنوان منابع اصلی اعتبار شاهدِ حال مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.

The Reliability of Shahed-e Hal in Imamiyah Jurisprudence with Emphasis on the Conduct of the Infallibles (a.s.)

Permission and consent for taking possession of something and transfer of ownerships and rights form the basis of transactions. Accordingly, the validity of the other actions of traders are delineated in line with articulating an intention based on the consent devoid of defects. One of the important issues in this regard is determining the methods of discovering the realization of consent. In addition to explicit permission, implicit permission, consent based on action and speech and permission and consent resulting from shahede hal are also considered as a theory in Imamiyyah jurisprudence. However, different views have been expressed in regard to the circumstances, reliability and authority of shahede hal. The differences of opinion about the existing circumstances has caused the formation of two theories for and against the principle of the reliability of shahede hal as a manifestation of the will. The opponents, in some cases, emphasize the inadequacy of shahede hal and its lack of authenticity. In contrast, there is a lack of consensus among the proponents. They have developed various theories on shahede hal such as lsquo;It is reliable provided that it is definite. rsquo;, lsquo;It is reliable provided that it is typical. rsquo;, lsquo;It is reliable provided that it is accompanied by other evidence. rsquo; and lsquo;It is reliable if it is simultaneous with explicit permission. rsquo; while emphasizing its reliability on the basis of its authority. In order to examine the relevant theories and opinions and achieve a jurisprudential result, it is necessary to analyze the stage of existence and realization of shahede hal and its authority stage from the perspective of the conduct of the infallibles (a.s.) as the main sources of the reliability of shahede hal.