بررسی مبانی فلسفی عرفانی ملاصدرا در تفسیر آیه نور و مقایسه آن با تفاسیر شیعی

آیه شریفه نور از جمله آیاتی است که اندیشمندان مختلف به تفسیر و تاویل آن همت گماشته‌اند. صدرالمتالّهین نیز به عنوان عارف و فیلسوفی متالّه از رهگذر عرفان و فلسفه به تفسیر این آیه می‌پردازد. و ضمن توجه به معنای ظاهر آیه با تکیه بر اصولی همچون اصالت وجود و تشکیک وجود کوشیده است تحلیلی وجودی برای تبیین نزول فیض و رحمت الهی در عالم ارائه دهد. علاوه بر آن مراتب صعود انسان کامل به سوی کمال حقیقی را ترسیم نموده و تمثیل‌های موجود در آیه را با این تحلیل تطبیق داده و حقایق دینی را با حقایق فلسفی پیوند می‌دهد. بر این اساس با روشی توصیفی تحلیلی و استنادی ابتدا مروری بر رویکرد تفسیری ملاصدرا و مبانی فلسفی و عرفانی وی در آیه مذکور خواهیم داشت و سپس به مقایسه دیدگاه وی با دیدگاه سایر مفسران شیعی می‌پردازیم. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که وی کوشیده تا حد امکان این آیه شریفه را به صورت هماهنگ با دیدگاههای فلسفی خود تفسیر کند و با رویکردی فلسفی عرفانی تفسیرهایی متناسب با ظاهر آیه ارائه دهد که اغلب با تفسیر سایر مفسران هم پوشانی داشته و همگام است.

A Study of Mulla Sadra's Philosophical-Mystical Principles in the Interpretation of ‘the Light Verse’ and its Comparison with Shiite Interpretations

lsquo;The holy verse of light rsquo; is one of the Quranic verses that various thinkers have attempted to provide interpretation and allegorical interpretation for. Sadr alMutachr('39')allehin, as a mystic and philosopher, has also interpreted this verse from the perspective of mysticism and philosophy. While paying attention to the apparent meaning of the verse and relying on such principles as the originality of being and scepticizeation of being, he tries to provide an existential analysis to explain the descension of divine grace and mercy in the world. In addition, he depicts the ascension of the perfect man to true perfection and compares the allegories in the verse with this analysis and associates religious truths with philosophical truths. Accordingly, using the descriptiveanalytical and citation methods, the present article first provides an overview of Mulla Sadrachr('39')s interpretive approach and his philosophical and mystical principles in the aforementioned verse, and then compares his view with the views of other Shiite interpreters. The findings of this study indicate that he has tried to interpret this holy verse, as far as possible, in harmony with his philosophical views and with a philosophicalmystical approach to provide an interpretation in accordance with the appearance of the verse, which often overlaps with the interpretations of other commentators and is in harmony with them.