ارزیابی و نقد دیدگاه اتان کلبرگ در یکسان انگاری فرقه‌های اثنی عشریه و حربیه

اثنی عشریه، از بزرگترین فرقه‌های امامیه بشمار می‌آید و از زمان رسول خدا صلّ الله علیه و آله و سلّم به شیعه معروف بوده‌اند. اهمیت این فرقه توجه اتان کلبرگ مستشرق شیعه‌شناس را به خود جلب و او این فرقه را محور مطالعاتی خود قرار داده است. کلبرگ در مقاله نخستین کاربردهای اصطلاح اثنی عشریه، با استناد به کتاب الشجره ابوتمام، فرقه اثنی عشریه را با فرقه حربیه یکی دانسته است. حربیه پیروان عبدالله بن حرب کندی بودند که عبدالله را به عنوان امام بعد از ابوهاشم فرزند محمد حنفیه، می‌دانستند. یاران او بعد از مدتی به کذب ادعای امامت او پی بردند و از او روی گردان شدند. در مقاله حاضر، نخست فرقه اثنی عشریه را در منابع شیعه و اهل سنت معرفی کرده، سپس با بیان گزارشی از این دو فرقه در کتب ملل و نحلی که قبل از کتاب الشجره ابوتمام، تالیف شده‌اند، عدم صحت ادعای اتان کلبرگ در یکسان انگاری دو فرقه حربیه و اثنی عشریه، روشن می‌گردد.

An Evaluation and Critique of the Perspective of Ethan Kohlberg on Identifying Ithna 'Ashariyah Sect with Harbiyah Sect

Ithna chr('39')Ashariyah is considered one of the largest sects of nonSunni Muslims and have been known as Shiites since the time of the Prophet (p.b.u.h.). The importance of this sect has attracted the attention of Ethan Kohlberg, the orientalist studying Shichr('39')a, and he has focused his studies on this sect. In his first article entitled ldquo;The Uses of the Term Ithna chr('39')Ashariyah rdquo;, Kohlberg equates the Ithna chr('39')Ashariyah sect with the Harbiyah sect, citing Abu Tamam rsquo;s Kitab alShajarah. Harbiyah were the followers of Abdullah ibn Harb Kandy, who considered Abdullah as the Imam after Abu Hashim, the son of Muhammad Hanafiyah. After a while, his followers realized that his claim to Imamate was false and turned away from him. In the present article, first, Ithna chr('39')Ashariyah sect is introduced, using both Shiite and Sunni sources; then the falsehood of Ethan Kohlberg rsquo;s claim in identifying Ithna chr('39')Ashariyah sect with Harbiyah sect is clarified by providing a report on these two sects from the books of nations and the works that had been written before Abu Tamam rsquo;s Kitab alShajarah.