بررسی و تحلیل تقدم یا تاخر حکومت دینی نسبت به جامعه دینی

با استنباط از آیات و روایات شاهد شکل گیری اصطلاحاتی همچون حکومت دینی و جامعه دینی هستیم. در این بحث از بین دانشمندان اسلامی عده ای همچون امام خمینی(ره) شهید صدر و... قایل به تقدم حکومت دینی بر جامعه دینی شده اند. که عمده دلایل آنها عبارتند از: ضرورت تشکیل حکومت دینی به جهت سهولت در تربیت دینی مردم و در نتیجه آن تامین امنیت، توسعه و عمران، گسترش نظام تعلیم و تربیت اسلامی. این عده از آیات و روایات ادله ای بر تقدم حکومت دینی نسبت به جامعه دینی اقامه می‌کنند. در مقابل این افراد، گروهی قرار دارند که تشکیل حکومت دینی را نتیجه شکل‌گیری و هویت کامل جامعه‌ی دینی می‌دانند. این عده نیز به دسته‌ای دیگر از آیات و روایات استدلال می‌کنند که در آنها بر تقدم جامعه دینی به نسبت حکومت دینی تاکید شده است. در مقاله به بررسی دو دیدگاه پرداخته شده است و نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد که تقدم حکومت دینی نسبت به جامعه دینی و یا عکس آن، موضوعی اختلافی و جدل الطرفین است که هیچ یک نسبت به دیگری به صورت اطلاق اولویت نداشته بلکه هر کدام نسبت به دیگری با توجه به ادله قرآنی و روایی به شکل نسبی قابل دفاع است.

An Investigation into and Analysis of the Precedence or Posteriority of Religious Government over Religious Community

Terms such as religious government and religious community are inferred from the Quranic verses and hadiths. Some Islamic scholars believe that religious government takes precedence over religious community. The main reason for this claim is that the establishment of a religious government can facilitate the religious education of the people and as a result provide security, growth, development and the expansion of the Islamic education system. The scholars having this belief give some reasons from the Quranic verses and narrations. In contrast, there is a group of scholars who consider the establishment of a religious government as the result of the formation and complete identity of a religious community. These scholars, too, argue for the precedence of religious community over religious government relying on another category of verses and narrations. The present study examines these two perspectives, and the results reveal that the precedence of religious government over religious community or vice versa is a matter of dispute and controversy between the two parties, and neither has absolute priority over the other, but rather each of them is relatively defensible compared to the other one according to Quranic and narrative reasons.