بررسی صلح و خشونت در آموزه‌های قرآنی با نگاهی به نظریه خشونت فرهنگی و ساختاری یوهان گالتونگ

ازنظر «یوهان گالتونگ » (جامعه شناس و صلح پژوه نروژی) صلح و خشونت در نقطه مقابل هم قرار دارند و با جود خشونت، صلح محقق نمی‌شود. خشونت فرهنگی و ساختاری، دو مانع اصلی برای دست‌یابی به صلح پایدار در جوامع و در سطح بین‌المللی هستند. خشونت فرهنگی به جنبه‌هایی از فرهنگ اشاره دارد که خشونت را توجیه می‌کنند یا به آن مشروعیت می‌بخشند و دین می‌تواند یکی از منشاهای خشونت فرهنگی باشد. خشونت ساختاری به تبعیض، محرومیت و ممنوعیت‌های نهادینه شده در جامعه اشاره دارد؛ خشونت ساختاری در ساختارها نهفته است و در توزیع نابرابر قدرت، منابع و فرصت‌ها نمایان می‌شود. پژوهش حاضر از نوع کیفی است و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به بازخوانی آیات قرآنی مرتبط با صلح و خشونت می‌پردازد تا موضع قرآن را درباره این دو مقوله (بر مبنای تعریف و گونه بندی یوهان گالتونگ) به دست آورد. در این راستا آیات مربوط به اصول دین اسلام، اخلاق و معنویت اسلامی، هدف بعثت پیامبران الهی و شیوه‌های دعوت به دین را انتخاب و نسبت آن‌ها با صلح و خشونت را بررسی می‌کند. همچنین به مقایسه تطبیقی ویژگی‌های طاغوت وساختار اجتماعی جامعه تحت سلطه فرعون با مولفه‌های خشونت ساختاری پرداخته، نتیجه می‌گیرد اصول اسلام و دیگر آموزه‌های قرآنی اسلامی صلح محور و خشونت ستیز بوده، پایه‌های محکمی برای صلح فرهنگی هستند اماخشونت فرهنگی و خشونت ساختاری را نفی کرده، آن‌ها را برنمی‌تابند.

An Investigation into Peace and Violence in the Quranic Teachings with a Look at Johan Galtung's Theory of Cultural and Structural Violence

For Johann Galtung (a Norwegian sociologist and peace scholar), peace and violence are at odds, and peace cannot be achieved if there is violence. Cultural and structural violence are the two main obstacles to achieving lasting peace in societies and at the international level. Cultural violence refers to those aspects of culture that justify or legitimize violence, and religion can be a source of cultural violence. Structural violence refers to discrimination, deprivation and institutionalized prohibitions in society; structural violence lies in structures and is reflected in the unequal distribution of power, resources, and opportunities. The present study is of qualitative type and uses the descriptiveanalytical method to review the Quranic verses related to peace and violence in order to find out the view of the Quran on these two issues (based on the definition and classification of Johan Galtung). In this regard, the Quranic verses related to the principles of Islam, Islamic ethics and spirituality, the purpose of the mission of the divine prophets and the methods of inviting people to religion are selected and their relationship with peace and violence is examined. Moreover, the characteristics of taghut (false deity) and the social structure of the society ruled by pharaohs are compared with the components of structural violence, and it is concluded that the principles of Islam and the QuranicIslamic teachings are peaceoriented and antiviolence, and they are strong foundations for cultural peace, but they refute cultural violence and structural violence and are not compatible with them.