تاملی جامعه‌شناختی پیرامون کاربردهای گفتمانی «نمی‌دانم» در زبان فارسی در پرتو الگوی هایمز
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
پیش‌قدم رضا ,فیروزیان پوراصفهانی آیدا
|
|
منبع
|
مطالعات فرهنگ ارتباطات - 1396 - دوره : 18 - شماره : 37 - صفحه:7 -35
|
|
چکیده
|
پژوهش پیش‌رو بر آن است تا در بستر الگوی هایمز (1967)، به کنکاش و شناسایی کاربردهای گفتمانی «نمی دانم» در زبان فارسی بپردازد. در این تحقیق از نوع کیفی بوده و جمع آوری داده های مورد نیاز بر مبنای مشاهده در محیط طبیعی و به شکل هدفمند صورت گرفته است؛ به این صورت که تعداد 450 بافت طبیعی که افراد در تعاملات روزمرۀ خود مورد استفاده قرار می دادند و در آنها قطعۀ زبانی «نمی دانم» بکار رفته بود ضبط گردید و براساس الگوی هایمز تحلیل و بررسی موشکافانه قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش، حاکی از آن است که انگیزۀ نهفته در کاربرد «نمی‌دانم» در شرایطی که گوینده دارای اطلاعات مورد نیاز برای ارائه به مخاطب می باشد، در اغلب موارد تلاش برای ملاحظۀ منزلت اجتماعی، پایبندی به اصول ادب و حفظ وجهۀ مخاطب است. بر این اساس، می توان پنج کاربرد اصلی «حفظ وجهه»، «اجتناب از بروز تناقض و اختلاف نظر»، «نشانۀ غیرمستقیم گویی»، «نشانۀ عدم اطمینان» و «اجتناب از تعهد و کاهش بار مسئولیت» را برای این قطعۀ زبانی در زبان فارسی برشمرد.
|
|
کلیدواژه
|
مدل هایمز، ادب، وجهه، نمی‌دانم
|
|
آدرس
|
دانشگاه فردوسی مشهد, ایران, دانشگاه بین المللی امام رضا (ع), ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
firooziyan@imamreza.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|