بازنمایی «غیرت ناموسی» در سینمای دهه 1390 ایران

غیرت ناموسی یکی از مولفه‌های فرهنگی اجتماعی جوامع مختلف، از جمله جامعه ایرانی است. این موضوع در دهه‌های اخیر و با بسط اندیشه‌های فمینیستی، بیش‌ازپیش به‌صورت انتقادی تحلیل شده که سرریز آن در هنر سینما قابل‌مشاهده است. پژوهش پیش‌رو با هدف بررسی بازنمایی غیرت ناموسی در سینمای دهه 1390 ایران، با روش تحلیل گفتمان فرکلاف انجام شده است. این روش شامل سه مرحله توصیف، تفسیر و تبیین است که طی آن در مرحلۀ توصیف، ویژگی‌های صوری متن، در مرحلۀ تفسیر بیناگفتمانیت‌ها و در مرحلۀ تبیین، تاثیر ساختارهای کلان اجتماعی بررسی می‌شود. بدین‌منظور 3 فیلم خانه دختر، خانه پدری و شنای پروانه از مجموعه فیلم‌های اکران شده در دهه 1390 با شیوۀ نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده و مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن است که در پرتوی تاثیرات فرایند جهانی‎شدن بر سینمای ایران، بسط ادبیات فمینیستی، سیاست‌های فرهنگی جشنواره‌های سینمایی بین‌المللی، توسعۀ طبقۀ متوسط شهری در ایران و سیاست‌های فرهنگی دولت اعتدال، موضوع غیرت ناموسی در سینمای دهه 1390 ایران به‌مثابه پدیده‌ای غیرعقلانی با تبعات مطلقاً زیان‌بار و برسازنده رابطۀ اقتدارگرایانه مرد نسبت به زن، بازنمایی شده است.

representation of honorable jealousy in iranian cinema of the 1390

honorable zeal is one of the social-cultural components of different societies, including iranian society. in recent decades, with the expansion of feminist ideas, this issue has been critically analyzed, and its overflow can be seen in the art of cinema. the present research has been carried out with the aim of investigating the representation of honorable zeal in the iranian cinema of the 1390s, using fairclough’s discourse analysis method. this method includes three stages of description, interpretation and explanation, during which the formal features of the text are examined in the description stage, the interdiscourses in the interpretation stage, and the influence of macro-social structures in the explanation stage. for this purpose, 3 films &daughter’s house&, &father’s house& and &parvaneh’s swimming& were selected and analyzed from the series of films released in the 1390s with a purposeful sampling method. the results indicate that in the light of the effects of the process of globalization on iranian cinema, the development of feminist literature, the cultural policies of international film festivals, the development of the urban middle class in iran and the cultural policies of the government of moderation, the issue of honor zeal in the cinema of iran in the 1390s has been represented as an irrational phenomenon with absolutely harmful consequences and the creator of the authoritarian relationship between men and women.