مطالعه‌ای بر رخداد لیوتاری در فراسینما نمونه‌‎های موردی: فیلم‌های «کلوزآپ» و «زیر درختان زیتون»

لیوتار در بحث نقد و تحلیل هنر، از مفهوم «رخداد» با ویژگی‎هایی مانند غرابت و منحصربه‌فرد بودن، رها از امور پیشین و مرسوم، نامتعین و لحظه‎ای بودن، بهره می‌جوید تا به‌واسطۀ آن قواعد ژانرهای از پیش مقرر را متلاشی و «گواهی دادن بر وجود امر نمایش‌ناپذیر» را به‌عنوان رسالت اثر هنری پسامدرن محقق کند. در این مقاله به شیوۀ کیفی، با روش کتابخانه‎ای و با تکیه بر فیلم‎های کلوزآپ (1369) و زیر درختان زیتون (1373) از ساخته‎های عباس کیارستمی، به‌عنوان آثاری فراسینمایی، تلاش شد تا به این پرسش در آثار فراسینمایی پاسخ داده شود که چگونه رخدادها موجب نمایش «امر نمایش‎ناپذیر» ‎می‌شوند. نتایج این پژوهش در مورد تلفیق فراسینما و مفهوم رخداد نزد لیوتار با تکیه بر نمونه‌های سینمایی ذکر شده با ویژگی‌هایی مانند وقفه‎های فنی در صدا، تصویر و شگردهای نوآورانه‌ در روایت و اشاره به فیلم و فرایند فیلمسازی که بارها فرم متعارف روایت‌گری کلاسیک و سنتی را به چالش کشیده نشان می‌دهد که در فراسینما، به میانجی رخداد و از طریق خلق فرمی سینمایی که از سنت‎ها و قواعد مرسوم در فیلمسازی پیروی نمی‌کند، گواهی دادن بر وجود و نمایش امر نمایش‌ناپذیر به‌عنوان ایده اصلی آراء لیوتار در باب هنر محقق می‌شود.

a study on lyotarian event in meta- cinema case studies: “close- up” and “through the olive trees”

in analysis and critique of “art”, lyotard employs the &event& as a concept that attributes singularity, uniqueness, liberation from conventions and customs, indefiniteness, and instantaneity. in his opinion, events manifest themselves in ways that defy genre conventions and thus attest to the unpresentable, as the main duty of a postmodern work of art. this qualitative and archival study, based on abbas kiarostami’s meta-cinema works close-up (1990) and through the olive trees (1994), seeks how events may represent the unpresentable. it revealed that the reviewed films had employed a variety of techniques, including technical interruptions in audio and video, as well as innovative narrative techniques that challenge the conventional and classic narrative form time and again, thereby integrating meta-cinema and the concept of lyotard’s event. as a result, the method of attesting to the unpresentable was studied as an intermediary of the event by creating a cinematic form that defies conventional filmmaking traditions and principles. it thus confirms the unpresentable as the main idea of ​​lyotard’s views on art.