الگوهای ارتباطات میان‌فردی والدین و فرزندان در خانواده (تحلیل تجربۀ فرزندان در خانواده ‏های تهرانی)

خانواده نخستین نهاد اجتماعی است که در آن، فرزندان نوع و کیفیت ارتباطات میان‌فردی و کنش ارتباطی را با والدین خود تجربه می‏کنند. اعضای خانواده از طریق سازوکار ارتباطات میان‌فردی نیازها، خواسته‎ها، عواطف، نگرانی ها، دغدغه‎ها، تجربه‎ها، افکار، دیدگاه‌ها و احساسات خود را با یکدیگر در میان می گذارند؛ مشورت می‌کنند؛ تصمیم می‌گیرند؛ از همدیگر حمایت و پشتیبانی عاطفی و روانی می کنند و تضادها و تنش‌ها را رفع می‎کنند. هدف مطالعۀ پیش رو تحلیل الگوهای ارتباطات میان‌فردی والدین و فرزندان در خانواده است. بدین منظور، با رویکرد کیقی، مصاحبه‏های عمقی با هدف تحلیل تجربۀ زیستۀ 40 نفر از دانش‌آموزان دختر و پسر در مقطع متوسطۀ دوم در 10 دبیرستان دولتی در 5 نقطۀ شهر تهران صورت گرفت. تحلیل تجربۀ زیستۀ نوجوانان مورد مطالعه نشان می‎دهد که عمده‎ترین گفت‌وگوهای فرزندان و والدین در خانواده از نوع «گفت‌وگوی گزارش‌محور» یا اطلاع‎رسان ‌درمورد «فعالیت‎های آموزشی و درسی فرزندان و اتفاقات مدرسه و یا فعالیت‏های روزمرۀ اعضای خانواده» است. نتایج پژوهش حاکی ا‏ست که سه الگوی ارتباطات کلامی «گفت‌وشنودی و مشارکتی»، «الگوی مناظره‎ای و جدلی» و «الگوی تک‏گویی نصیحت‏محور و سرزنش‌آمیز» در روابط بین والدین و فرزندان قابل مشاهده است.

analyzing the patterns of interpersonal communication between parents and children within the family

family is the first institution of society in which family members, especially children, experience the type and quality of interpersonal communication and communication action with their parents. through the mechanism of interpersonal communication, family members share, consult, make decisions about their needs, wants, emotions, worries and concerns, experiences, thoughts, views and feelings. they support each other emotionally and psychologically and resolve conflicts and tensions. the aim of this study is to analyze the patterns of interpersonal communication between parents and children within iranian family. in this regard, qualitative method was used and theoretical sampling, indepth interviews were conducted with the aim of analyzing the lived experience of 40 male and female students studying in the second secondary school of public high schools in tehran. the analysis of adolescents’ lived experience shows that the main conversations of children and their parents in  family are of the type of &reportbased& or informative conversation, about &children’s educational activities and school events or daily activities of family members&. the results also show that three patterns of verbal communication between parents and children, includes; &conversation and participation pattern&, &dispute and controversy pattern& and &admonitionoriented and monologue pattern& can be seen in the relationship between parents and children and &admonitionoriented and monologue pattern& is more common in families than &conversation and participation pattern&.