وضعیت انحرافات سایبری در میان دانشجویان دانشگاه‌های تهران

به‌موازات گسترش فنّاوری‌های رسانه‌ای و افزایش حضور دانشجویان در فضای مجازی، پژوهش هایی نیز در زمینۀ مسائل مرتبط با آن ها صورت گرفته است. یکی از مسائل نوظهور مربوط به جرائم و آزارهایی است که در فضای سایبری حادث می شوند و دامنه‌شان، از شکستن قفل نرم‌افزار گرفته تا مزاحمت‌های اینترنتی، متنوع است. این مقاله با نظرگاهی جامعه شناختی در صدد بررسی انحرافات سایبری است و از زاویۀ نظریه‌ های پیوند اجتماعی و کنترل اجتماعی، تاثیر دینداری، پیوند اجتماعی و متغیرهای زمینه ای بر متغیر وابسته را بررسی کرده است. پژوهش با روش پیمایش و ابزار پرسش‌نامه در میان دانشجویان دانشگاه‌ های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری در تهران با حجم نمونه 400 نفر صورت گرفت. در این پژوهش، دینداری در ابعاد اعتقادی، مناسکی و التزام سنجیده شده است. شاخص دینداری با میانگین 3/18 نشان از دینداری متوسط رو به بالای دانشجویان دارد. 75 درصد دانشجویان دارای پیوند اجتماعی متوسط رو به بالایی هستند. شاخص انحرافات سایبری نشان می‌دهد تنها 14/2 درصد دانشجویان به میزان زیاد و خیلی زیاد تجربۀ این انحرافات را داشته ‌اند و میزان آن‌ها در بین دانشجویان مقاطع و سنین پایین تر بیشتر است. دینداری و پیوند اجتماعی نیز هر دو رابطۀ معکوسی با ارتکاب انحرافات دارند. همچنین، تحلیل رگرسیونی نشان می‌دهد مدل نظری پژوهش توانسته 73/7 درصد تغییرات انحرافات سایبری را تبیین کند. به‌علاوه، نتایج تحلیل مسیر نشان می دهد متغیری که بیشترین تاثیر مستقیم را بر متغیر وابسته داشته متغیر پیوند اجتماعی است.

the state of cyber deviations among students of tehran universities

along with the proliferation of media technologies and the increasing presence of students in cyberspace, many researches have also been conducted on issues related to them. one of the emerging issues related to crimes and harassment that occur in cyberspace, which range from cracking software locks to cyberbullying. this article, with a sociological perspective seeks to investigate cyber aberrations and examines the impact of religiosity, social bonding, and demographic variables on the dependent variable from the perspective of social bonding and social control theories. this article using survey method and questionnaire tool had focused on students of tehran universities. the sample size selected as 400 cases. the religiosity was measured in three aspects as known as beliefs, rituals and commitments. the overall index has a mean equal to 3.18 which illustrates the medium upward religiosity of university students. (75.1%) of students had a moderate to high level of social bond. the cyber deviation index shows that only 14.2% of students had been involved much or too much with these deviations. these deviations were more common among students of lower grades and younger ages. religiosity and social bonding have both been inversely correlated with these deviations. also, regression analysis shows that the theoretical model of this study was able to explain (73.7%) of the changes in cyber deviations. in addition, the results of path analysis show that the variable that had the most direct impact on the dependent variable was the social bond variable.