شناسایی گونه‌های مشابه با خبر جعلی و تبیین شاخصه‌های تفاوت بین آن‌ها

عبارت جدید «خبر جعلی» با پدیدار شدن تغییرات گسترده در زیرساخت های ارتباطاتی و پدید آمدن رسانه های نو و تغییرات بعدی در ساختارها و نهادهای جوامع انسانی، ازجمله در سیاست و اقتصاد، در سال های اخیر به یکی از مسائل بحث برانگیز حوزه های عمومی و دانشگاهی رشته های مرتبط با روزنامه نگاری، رسانه، ارتباطات و فرهنگ تبدیل شده است. این اصطلاح علمی در مباحث عمومی برای تبیین پدیده های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد که لزوماً در معنای دقیق کلمه خبر جعلی نیست. فقدان تعریف واضح از اصطلاح خبر جعلی و مواردی که به صورت معمول با این اصطلاح علمی اشتباه گرفته می شوند شناسایی و مقابله با هرکدام از این موارد را دشوار می کند. این مقاله، با بررسی جامع منابع علمی موجود، انواع گونه های مشابهی را که بعضاً حتی از سوی افراد دانشگاهی با خبر جعلیْ یکسان در نظر گرفته می شوند شناسایی کرده است. این گونه های مشابه عبارت اند از: محتوای طنز، نقیضه، محتوای ساختگی، محتوای دست کاری شده، پروپاگاندا، محتوای تجاری، محتوای حیله گرانه و شایعه. سپس از طریق مصاحبۀ عمیق با 18 نفر از متخصصان حرفه ای و دانشگاهی حوزۀ خبر و رسانه، شاخصه هایی برای مقایسه و سازمان دهی مفهومی این پدیده های رسانه ای به دست آمد که عبارت اند از: «مولف»، «سردبیری»، «محتوا» و «جنس رابطه». در پایان این مقاله، بر اساس شاخصه های به دست آمده، به تبیین اصطلاح خبر جعلی و تدوین یک جدول کامل برای بیان روشن تمایزها و تشابه ها پرداخته شده است.

Identifying Similar Types of News with Fake News and Explainindicators Differences between Them

The new term &fake news&, with extensive changes in communications infrastructures and the emergence of  new media and subsequent changes in the structures and institutions of human societies, including politics and economics has become one of the controversial issues of public and academic fields related to journalism, media, communication, and culture in recent years. This Scientific term is used in public discussions to explain different phenomena which are not necessarily mean fake news. The lack of clear definition of the term fake news and cases that are typically confused with this scientific term makes it difficult to understand the harm and consequences of it and the possibility of adopting solutions to combat it. This research has identified the similar types with fake news by a comprehensive review of available scientific sources: Satire, Parody, Fabrication, Manipulation, Propaganda, Advertising, Hoax, Rumor, so to obtain indicators to compare and conceptually organize these media phenomena. 18 experts of news and media were interviewed. These indicators are &author&, &editorial&, &content& and &gender relationship&. At the end of this study, based on the obtained indicators, the term fake news is explained and a complete table is made to clearly express the differences and similarities of all similar types with fake news..