نقش عناصر نمادین در ساخت آینده تاملی آینده‌پژوهانه بر نقش رسانه در بازآفرینی اساطیر

یکی از بارزترین وجوه آینده‌پژوهی به‌مثابه یک فناوری اجتماعی، تصویرپردازی از آینده مطلوب و طراحی اقداماتی برای تحقق این آینده است. شکل بخشیدن به واقعیت اجتماعی آینده در فضای بین‌الاذهانی جمعی نیاز به رویکردها و ابزارهایی دارد که عمدتاً از جنس عناصر فرهنگی هستند و ریشه در تاریخ و عناصر نمادین مشترک و ارزش های یک اجتماع دارند. یکی از مهم‌ترین این عناصر، اسطوره است. در این مقاله ابتدا در چارچوب سنت پژوهش کیفی با تکیه‌بر روش تاملی و نظرورزی به تشریح نقش اسطوره در ساخت تصاویر ذهنی آینده پرداخته شده است و سپس دو مجموعه تلویزیونی «آب پریا» و «محله گل‌وبلبل» با استفاده از روش نقد اسطوره ای، تحلیل شده اند تا ظرفیت‌های رسانه برای بازآفرینی اسطوره ها به دقت بررسی شود. نتایج این پژوهش نشان می دهد که رسانه های جمعی به‌مثابه یکی از آبشخورهای فرهنگی، ظرفیت بالایی برای استفاده از اسطوره ها به‌منظور تصویرپردازی از آینده مطلوب جمعی دارند؛ اما نکته مهم، فهم کهن‌الگوها و تلاش برای بازآفرینی مداوم اسطوره ها در قالب داستان هایی است که نسل های امروز و فردا، بتوانند با آن‌ها ارتباط برقرار کنند.

Role of Symbolic Elements in Building the Future A Futuristic Perspective on the Role of the Media in Recreating Myths

One of the most prominent aspects of future studies as a social technology is to visualize the desired future and design actions to realize that future. In order to shape the future social reality of intergroup spaces, we need approaches and tools that are mainly of the cultural element. They are rooted in the common symbolic history and values of a community. One of the most important of these elements is myth. In this article, first, using tradition of qualitative research by relying on the method of reflection and observation, the role of myth in constructing future mental images has been explained. Then, the two series of TV “Aab Pariya” (Water Fairy) and “Mahalleh ye Gol o Bolbol” (Flower and Nightingale Neighborhood) are analyzed using the mythical critique method to examine the media’s capacity for recreating myths. The results of this study show that the mass media, as one of the cultural bottlenecks, have a high capacity to use myths to visualize the collective good future. But the important thing is to understand the archetypes. It is also an attempt to continually recreate the myths in the story; Stories that today’s and tomorrow’s generations can communicate with them.