موانع ساختاری و حرفه‌ای نظارت رسانه‌ای برکنش دولت در ایران

هدف اصلی این مقاله، شناسایی و تحلیل موانع ساختاری و حرفه ای فراروی نظارت و دیده‌بانی رسانه‌ای برکنش های دولت و سازمان های دولتی در ایران است. در این مطالعه برای جمع ‌آوری اطلاعات از روش کیفی (مصاحبه عمیق با روزنامه نگاران باتجربه و متخصصان روابط عمومی) و از شیوۀ نمونه‌گیری هدفمند، برای انتخاب نمونه ‌ها استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که مهم‌ترین موانع فرهنگی شامل «پنهان‌کاری و هراس از شفافیت در فرهنگ ایرانی، استقبال از تمجید و ستایش و هراس از انتقاد در میان ایرانیان»، مهم‌ترین موانع سیاسی، شامل «اسرارگرایی در رسانه براثر سایه سنگین سیاست، برخورد سیاسی با رسانه ها، کارکرد حزبی رسانه ها، مدیریت رسانه ها توسط افراد سیاسی»، مهم‌ترین موانع حقوق و قانونی شامل «لزوم دریافت مجوز برای فعالیت ‌های رسانه ای، گستردگی استثنائات و خطوط قرمز اطلاع رسانی، نبود تعریفی روشن از جرم مطبوعاتی»، مهم‌ترین موانع اقتصادی «حضور دولت در اقتصاد رسانه، تطمیع خبرنگاران، نابرابری فضای رقابت بین رسانه های دولتی و غیردولتی»، مهم‌ترین موانع درون سازمان ‌های دولتی شامل «نگاه مالکانه سازمان ‌های دولتی به اطلاعات سازمانی، بسته بودن جلسات ادارات دولتی بر روی رسانه ها، تلقی هجمه‌گرایانۀ و مچ گیرانه مدیرانِ سازمان‌ها از انتقاد رسانه ‌ها» و مهم‌ترین موانع درون رسانه ای شامل «خودسانسوری رسانه ها، وجود افراد جوان و بی‌تجربه در رسانه ها، عدم آشنایی با روزنامه‌نگاری تحقیقی، غلبه رویکرد رویدادمحوری بر فرایند محوری در رسانه‌ ها» بوده‌اند.

Structural and Professional Obstacles of Media Monitoring on Government in Iran

The main aim of the current paper is to identify and analyze the structural and professional obstacles of media monitoring over the government and governmental organizations of Iran. This research is a kind of appliedexploratory study. The study has applied qualitative method (indepth interview with journalists and public relations professionals), for data gathering and purposive sampling method for selecting samples. Research results show that the most important cultural obstacles are secrecy and fear of transparency in Iranian culture, acclaim of praise, the fear of criticism among Iranians. Political obstacles are secrecy in the media due to the heavy shadow of politics, the government officials’ attitude toward the media as a tool serving their purposes, the government intervention in all of media affairs, media mostly belonging to the government, political treatment of the media, the partisan functionality of the media, and the politician’s engagement in the media management. Also the most important legal obstacles are the need to obtain a license for media activities, the breadth of exceptions and red lines of informing, and the most important economic obstacles are the government’s presence in the media economy, lack of financial independence in the media, bribery of reporters, inequality competitive conditions between the governmental and nongovernmental media. Also the most important obstacles within government organizations include the ownership approach of government to information, media bans  on government meetings, considering media criticism as aggressive and misdeed cather by the government managers. Finally, the most important internal media obstacles include media selfcensorship, the presence of young and inexperienced people in the media, lack of recognition of investigative journalism, dominance of eventoriented approach instead of processoriented approach.