تحلیل جامعه‌شناختی گفتمان فولکلور قوم آذری از منظر گفتمان‌شناسی انتقادی

مقاله پیش‌رو به تحلیل جامعه‌شناختی گفتمان فولکلور قوم آذری در ایران از منظر تحلیل گفتمان انتقادی می‌پردازد. این تحقیق داستان‌ها و ضرب‌المثل‌های زبان قوم آذری را بر اساس رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف در سطح توصیف، تفسیر و تبیین واکاوی کرده است. در این تحقیق مسئله اساسی این است که داستان‌ها و ضرب‌المثل‌های فولکلور قوم آذری دارای چه گفتمان‌هایی بوده است و شرایط، زمینه‌های شکل‌گیری آن گفتمان‌ها چه بوده است؟ برای تحلیل و تبیین از نظریه‌های تحلیل گفتمان‌های لاکلائو و موفه، نظریۀ تحلیل انتقادی نورمن فرکلاف و نظریۀ تفسیر فرهنگ کلیفورد گیرتز  به‌عنوان چارچوب نظری و مفهومی استفاده شده است و از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به‌عنوان روش تحقیق بهره گرفته شده است. نوع تحقیق کیفی بوده و داده‌های موردبررسی شامل سه داستان و سی ضرب‌المثل فولکلوریک ترکی آذری است که به جهت اختصار دو نمونه داستان عامیانه و ده ضرب‌المثل در این مقاله تحلیل گفتمان شده است. متون و داده‌های این تحقیق کیفی از سه منبع مکتوب فولکلوریک قوم آذری به شیوۀ هدفمند انتخاب شده است. یافته‌های تحقیق بیانگر وجود گفتمان تقابلی بین سیاست و مردم بوده است و زبان فولکلور قوم آذری ابزاری برای بیان انتقاد، اعتراض و نقد سیاست و اوضاع اجتماعی بوده است.

Sociological Analysis of the Azari Folklore Discourse from the Critical Discourse Perspective

The present article analyzes the sociological discourse of Azari folklore in Iran from the perspective of critical discourse analysis. The current research has analyzed and interpreted the stories and proverbs of the Azari language based on Norman fairclughs critical discourse analysis approach. The main question in this study is what discourses and proverbs of the Azari folk have been used in the discourse and what have been the conditions for the formation of those discourses? To analyze and explain the theories of Laclau and Mouffe’s (1990) discourse analysis, Norman Fairclough’s Critical Theory (1995), Clifford Geertz’s Theory of Cultural Interpretation (1973) has been used as a theoretical and conceptual framework, and Fairclough’s Critical Discourse Analysis approach has been used as the research method. The research type was qualitative and the analyzed data included three stories and thirty Azari folklore proverbs that among them two examples of folk tales and ten proverbs were analyzed in this article. The qualitative data of this qualitative research were selected in a purposive manner from three written sources of Azari folklore . The findings of the study indicate that there is a conflicting discourse between politics and the people, and the language of Azari folklore is a means of expressing criticism, protest and criticism of politics and the social situation.