استحالۀ نقش‌مایه‌های تصویری دیداری به نقش‌مایه‌های نوشتاری با نگاهی به هنر زیورآلات معاصر ایرانی

زیورآلات معاصر در جایگاه هنر عینی و کاربردی، در پیکره خود علاوه‌بر نقش مایه های تصویری، دربرگیرنده نقش مایه های نوشتاری است، چنان‌که پیکره زیورآلات به‌مثابۀ بوم نقاشی به بازتاب روایت های کلامی می‌پردازد. نقش‌مایه ﺷﺪن ﻧﻮﺷﺘﺎر به دنبال استفاده از ﻧﻘﻮش ﺳﻨﺘﯽ ﻫﻨﺮ اﯾﺮان و ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی از ﻋﻨﺎﺻﺮی از ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﺎمه اﯾﺮاﻧﯽ و تایپوگرافی ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﺧﯽ از طراحان زیورآلات معاصر ایرانی با تاکید فراوانی در دهه‌های اخیر مورد استفاده قرار گرفته است. مطالعه پیش رو با نگاهی بینارشته ای به بررسی علت یابی حضور نقش‌مایه های نوظهور نوشتاری در رمزگان زیورآلات این عصر می‌پردازد. این جستار با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی  و اﺗﺨﺎذ روﯾﮑﺮد ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎن لاکلو و موف و نشانه شناسی نوشتار، ﺑﻪ ﺑﺎزﺧﻮاﻧﯽ و ﺑﺮرﺳﯽ ﯾﮑﯽ از ﺗﺤﻮﻻت زیورسازی، در ﻣﻘﻄﻌﯽ از ﺗﺎرﯾﺦ  ﻣﻌﺎﺻﺮ طراحی زیورآلات پرداخته است. این پژوهش به دنبال پاسخ‌گویی به این سوال است که، ﭼﻪ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻣﻮﺟﺐ اﺳﺘﺤﺎلۀ ﻧﻮﺷﺘﺎر و ﺧﻮﺷﻨﻮﯾﺴﯽ ﺑﻪ نقش‌مایه در زیورآلات معاصر ایرانی شده است. رهاشدن از قیود کارکردهای سنتی و صرفاً تزیینی زیورآلات، تاکید بر اهمیت محتوای متون و انتقال پیام به مخاطب و تبدیل شدن زیورآلات به رسانه ، عامل اصلی استحالۀ نقش مایه های تصویری دیداری به نقش مایه های نوشتاری در پیکره زیورآلات معاصر شده است.

Study of the transformation of visual motifs to writing motifs in Persian contemporary jewelry

Now a day’s jewel designers have been used motifs which have been taken from Persian traditional culture and typography. These types of motifs were led to writing motifs and development of discursive challenge about the identity of jewelry. The aim of this study is how new signs of “written motifs” have clearly appeared in Persian contemporary jewelry. This research has been done by the descriptive and comparative method based on Laclau and Mouffe’s discursive analysis and then two group of jewelry which are inspired by “writing motifs” were analyzed by “semiotics of writing”. In conclusion, regardless of constraints of merely traditional decorative functions of the jeweler, the emphasis on the importance of the context of a written motif, the transmutation of massage to the audience and at last but not least conversion of jewelry to media are the main factors of the transformation of a visual motif to written motifs.