سنجش میزان مرجعیت‌گرایی دینی و خوداتکایی دینی (مطالعۀ دو نسل پس از انقلاب اسلامی- گروه های سنّی 15 تا 30 و 50 تا 65 سال)

موضوع این مطالعه بررسی تغییرات ارزشها، نگرش ها و روش های دینی از طریق سنجش میزان خوداتکایی و مرجعیت‌‌گرایی در امور دینی نسل حاضر و نسلهای اوّلیۀ بعد از انقلاب اسلامی سال 1357 است. فرضیه‌های تحقیق که از دیدگاه های نظری مرتبط با خوداتکایی و مرجعیت‌گرایی استخراج ‌شده‌اند، با استفاده از داده‌هایی که به روش پیمایشی گردآوری‌شده آزمون شده‌اند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 392 نفر از دو گروه سنّی 50 تا 65 سال و 15 تا 30 سال شهروندان شهرهای قم و تهران هستند که در سال 1396 با روش نمونه‏گیری خوشه‏ای انتخاب شده‌اند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه جمع‌آوری‌ شده و مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته‌اند. نتایج نشان‌دهندۀ این هستند که بین طیف خوداتکایی و مرجعیت‌گرایی دینی در دو گروه مطالعاتی که به نوعی نسل اوّل و سوم انقلاب محسوب می‌شوند، تفاوت معنی‌داری وجود دارد و در شاخص های مرجعیت‌گرایی و خوداتکایی در مناسک دینی، ‌گرفتن فرمان های دینی، انعطاف دینی، اخلاق، پذیرش ادیان،  مرجعیت سنّت یا عقلانیت و اخذ اطلاعات نیز در میان دو گروه مورد مطالعه تفاوت معنی‌دار هست؛ به این معنا که نسل اوّلیۀ بعد از انقلاب، مرجعیت‌گرایی بیشتری در امور دینی داشته و نسل کنونی مرجعیت‌گرایی کمتر و خوداتکایی بیشتری در امور دینی دارد.

A Comparative Study of Religious Authority and Religious Autonomy(A Study of Two Generations After the Revolution The Age of 15 to 30 and 50 to 65 Years)

This study is examining the changes in religious values, attitudes and methods by measuring the degree of Autonomy and Authority in the religious affairs of the current generation and the early generations of the Islamic Revolution in 1979 in Iran. Research hypotheses that have been tested on the theoretical views related to autonomy and authority extracted using data collected in a survey method. The sample size using the Cochran formula was 392 people with accuracy of %/05 and confidence level of %95, from two age groups of 50 to 65 years old and 15to 30 years old citizens of Qom and Tehran cities in the year of 2017 using cluster sampling method and randomly selected. Required information was collected using a questionnaire and analyzed statistically. The results of the analysis indicate that there is a significant difference between the spectrum autonomy and religious authority in the two groups of studies that are somehow considered as the first and third generation of the Islamic Revolution. These analyses indicate that there is a significant difference in autonomy indexes in religious rituals, autonomy of religious commands, autonomy in religious flexibility, autonomy in ethics, autonomy in accepting religions, in the authority of tradition or rationality, and in obtaining information between the two groups of studies. This means that the early generation after the revolution has more religious authority in the religious affairs of religion, and the current generation is of lower authority and less autonomy in religious affairs.