رویکردی پیکره‌محور بر افعال وجهی شش متن قرن ششم

در این مطالعه، کاربرد افعال وجهی در پیکره شش متن از قرن ششم هجری (عتبه الکتبه، اسرارالتوحید، تذکره الاولیا، مقامات حمیدی، کلیله و دمنه و راحه‌الصدور) بررسی می‌شود. نتایج نشان می‌دهد که میزان استفاده از این نوع افعال در کنار دیگر انواع فعل چشمگیر است. در ساخت‌های وجهی علاوه بر فعل، صفت‌ها و قیدهای وجهی نیز به تقویت معانی لزوم، احتمال، توانمندی و خواستن کمک کرده‌اند. با توجه به معانی بافتی و کارکردی، در اثری همچون عتبه‌الکتبه، مفاهیم تعهد، ضرورت و... نسبت به پنج متن دیگر برجسته‌تر می‌نماید. بینش سیاسی، روایی و عرفانی، شخصیت، قدرت و جایگاه اجتماعی، عواملی هستند که در میزان به کارگیری و درجه عناصر وجهی تاثیرگذارند. این تحقیق نشان می‌دهد که تفاوت ژانرها به اختلاف‌هایی هر چند اندک کشیده می‌شود. ترسیم ویژگی‌های عمومی سبک دوره و تجربه‌های فردی هر نویسنده با موضوعی ارتباط دارد که به آن پرداخته است.