تحلیل جامعه‌ شناختی رمان «سال‌ های ابری» بر پایه‌ نظریۀ «اریش کوهلر»

پژوهش حاضر با هدف تحلیل جامعه شناختی رمان سال های ابری نوشته‌ علی اشرف درویشیان بر پایه‌ نظریۀ «اریش کوهلر» انجام گرفته است. این رمان، تجربه ها و شواهد عینی زندگی و جامعه‌ نویسنده است. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی، رمان را در جهت ترسیم چهرۀ طبقات اجتماعیِ فرودست از جمله وضعیت اجتماعی و سیاسی جامعۀ آن دوره که مقارن با حکومت پهلوی است، تحلیل کرده ایم. این اثر نمودار وضع نابسامان اقتصاد، تغییر ابزار تولید و آغاز صنعتی شدنِ جامعه و رشد بورژوازی و تحولات بدون پیش ساختار است. درویشیان، منشا نابسامانی های اجتماعی را رشد سرمایه داری و نظامِ اقتصادیِ می داند که از عوامل اصلی فقر و فساد در جامعه هستند. محتوای رمان، فقر و پیامدهای آن مانند بیکاری، وضعیت نامناسب بهداشتی، افزایش مرگ و میر، اختلافات خانوادگی، کار سخت کودکان و زنان، تضاد طبقاتی، نرخ پایین پوشش تحصیلی، باورهای خرافی و آمیختن مذهب با خرافات، جبرگرایی و اعتقاد به سرنوشت و... است. بنا بر نظریۀ کوهلر، آفرینش هر یک از انواع ادبی برخاسته از واقعیت های دوران زندگی نویسنده و تابع چهار متغیر و عامل اساسی است: اوضاع و احوال تاریخی، تعلق نویسنده به یک طبقه، شخصیت و پرورش فرهنگی نویسنده و نوع ادبی برگزیده‌ نویسنده. بنابراین بر مبنای این متغیرها و با استفاده از مدل تحلیلی نخست، منظور از هر متغیر و عامل تشریح و سپس عناوین فرعیِ احتمالی و شاخص های آن مطرح و در نهایت برخی از مهم ترین مصادیق آن شاخص ها از رمان استخراج و تحلیل شده است.