حکایات کرامات؛ از کرامت‌سازی تا کرامت‌ستیزی (منابع کرامات مشایخ تا قرن نهم قمری)

درون مایه‌ بیشتر حکایات صوفیه، کرامات مشایخ است. این یعنی حجم عظیمی از تذکره‌ها و مناقب‌نامه‌های عرفانی و برخی دیگر از متون صوفیانه که همگی را می‌توان با عنوان «حکایات کرامات» گنجاند. حکایات کرامات همواره عرصه‌ رد و قبولِ گروه‌های گوناگون از مخاطبانِ خود بوده است. برخی از کرامت‌باوران نه تنها این حکایات را پذیرفته‌اند، بلکه کوشیده‌اند کراماتی چند در همین قالب برای مشایخ صوفیه جعل کنند. در مقابل، برخی از منکران و کرامت‌ناباوران نیز به نپذیرفتن و انکار قلبی بسنده نکرده، کار را به کرامت‌ستیزی کشانده‌اند. برخی از پژوهشگران معاصر نیز به دلایلی همچون کرامت‌سازی، یا رسماً و علناً به ستیزه با کرامات برخاسته‌اند، یا به گونه‌ای واقع‌گراییِ اینگونه حکایات را زیر سوال برده‌اند، و یا برای آن، محدودیت‌هایی قائل شده‌اند. چگونه می‌توان در میانه‌ این کرامت‌سازی‌ها و کرامت‌ستیزی‌ها، کرامات اولیا را به عنوان یک پدیده‌ عرفانی به طور علمی بازشناسی نمود؟ در این نوشتار پس از بررسی انگیزه‌ کرامت‌سازان و انکار کرامت‌ستیزان، به شیوه‌ توصیفی و تحلیلی مشخص می‌شود که کرامت‌سازی‌ها و کرامت‌ستیزی‌ها مانع از آن نیست که نوع کرامات اولیا را به عنوان واقعیت‌هایی عرفانی به رسمیت نشناسیم. اهمیت موضوع در باورپذیری و واقع‌نمایی حکایات کرامات است که حجم بسیاری از تراث ادبی و عرفانی را شامل می شود.

anecdotes of dignities; from dignity building to anti dignity (sources of elders' dignity up to the 9th lunar century)

the main theme of most of sufi's anecdotes is the virtues of elders. this means a huge amount of tazkira and mystical manaqibnameh and some other sufi texts, all of which can be included under the title anecdotes of dignities. dignities anecdotes have always been the stage of rejection and acceptance by different groups of its audience. some people who believe in dignity have not only accepted these anecdotes, but have tried to forge several dignities in the same format for the sheikhs of sufi. on the other hand, some deniers and those who don't believe in dignity not only are not satisfied with not accepting and denying from the heart, but also they have led the work to anti dignity. some contemporary researchers have also come out against dignity, or have questioned the realism of such anecdotes, or have set limits for it, for reasons such as the creation of dignity. in the midst of these dignifications and anti dignity, how can we scientifically recognize the dignity of owlia as a mystical phenomenon? in this article, after examining the motivation of dignitaries and denying dignitaries, it is clear in descriptive and analytical manner that supporters and opponents of dignity do not prevent us from not recognizing the dignities of the saints as mystical realities. the importance of the subject lies in the believability and realism of anecdotes of dignities, which include a large volume of literary and mystical heritage.