جلوه‌های آشنایی‌زدایی در «عبهر العاشقین» با رویکرد قاعده ‌افزایی و قاعده‌ کاهی

بخشی از عرفان قرن ششم، حاصل اندیشه‌های «روزبهان بقلی» است. در کتاب «عبهر العاشقین»، روزبهان بقلی با بیان شاعرانه در قالب نثر، اندیشۀ پویا را با خلاقیت درآمیخته و مرزهای بین شعر منثور و نثر منظوم را درهم تنیده است. در بررسی زبان «عبهر العاشقین» در این پژوهش، مولفه‌های آشنایی‌زدایی در نثر او با تاکید بر آرای «لیچ» شناسایی شد. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و از ابزار منابع کتابخانه‌ای استفاده شده است. زبان روزبهان در این کتاب، نظامی ویژه دارد و شگردهای آشنایی‌زدایی، قاعده‌کاهی و قاعده‌افزایی زبانی، متاثر از تجربه های عرفانی روزبهان به خوبی نمود یافته است. قاعده‌افزایی از طریق فرایند تکرار کلامی به شکل توازن حاصل از تکرار واژگانی است و از این میان تکرار آوایی ناقص بیشتر از تکرار آوایی کامل در قالب کلمات مسجع (متوازی و مطرف) و متجانس وجود دارد. قاعده‌کاهی (هنجارگریزی) نیز به عنوان عاملی در ایجاد آشنایی‌زدایی در قالب تشخیص و تشبیه و استعاره، پربسامدترین صور خیال در «عبهر العاشقین» است و ترکیبات واژگان که به شکل هنری و بدیع درآمیخته‌اند از زبان آشنایی‌زدایی می‌نمایند. تتابع اضافات و به کارگیری آیه و حدیث و متناقض‌‌نمایی نیز از شگردهای او در این اثر به شمار می‌آید.

the effects of defamiliarization in abhar al-asheqin with the approach of adding rules and rules of straw

part of the mysticism of the 6th century is the result of the thoughts of ruzbehan baghli. in the book abhar al-asheqin, roozbahan baghli has mixed dynamic thought with creativity with poetic expression in the form of prose and intertwined the boundaries between prose poetry and poetic prose. in the study of the language of abhar al-asheqin in this research, defamiliarization components were identified in his prose with an emphasis on the opinions of leach.for this purpose, descriptive-analytical method and library resources have been used. in this book, rozbahan's language has a special system, and the methods of defamiliarization, rule-making, and linguistic rule-enhancing, influenced by rozbahan's mystical experiences, are well expressed. grammarization through the process of verbal repetition is in the form of a balance resulting from lexical repetition, and among these, there is more incomplete phonetic repetition than complete phonetic repetition in the form of parallel (parallel and opposite) and congruent words. as a factor in creating defamiliarization in the form of personalization, simile, and metaphor, defamiliarization is the most frequent form of fantasy in abhar al-asheqin and the combinations of words that are mixed in an artistic and innovative way defamiliarize the language. the succession of additions and the use of verses and hadiths and contrasts are also among his tricks in this work.