بررسی خاستگاه‌ها و راه‌های غلبه بر اضطرابِ منزلت در رمان «کتاب خَم»‌ از علیرضا سیف‌الدینی

نیاز به دیده‌شدن، تاییدشدن و شناخته‌شدن به‌عنوان انسانی موفق، از جمله نیازهای نوظهوراند که متاثر از پیشرفت‌های مادی و تکنولوژیک در عصر‌ مدرن پدیدار شده‌اند؛ نیازهایی که در صورت برآورده‌نشدن، فرد را دچار اضطراب‌های ویران‌کننده می‌کنند. آلن دوباتن، فیلسوف سرشناس معاصر، ضمن دسته‌بندی این تشویش‌ها ذیل عنوان «اضطراب منزلت»، به تشریح عوامل و راه‌های مقابله با آن پرداخته است. ایده‌ طرح‌شده از سوی دوباتن، که خود از زمره‌‌ پدیدآورندگان آثار داستانی است، به‌زودی از سوی نویسندگان مورد توجه واقع شد و آثار متعددی در قالب‌های مختلف هنری با این موضوع خلق گردید. رمان «کتاب خَم» از علیرضا سیف‌الدینی یکی از نمونه‌های متمایز این آثار است که نویسنده طی آن به زندگی پرفرازونشیب مردی پرداخته که در راستای غلبه بر اضطراب منزلت و شناخته‌شدن به‌عنوان همسر و پدری قدرتمند، یا به تعبیر متن «اسم‌ورسم‌دار»، دچار سیری قهقرایی می‌شود و پا بر سر آرمان‌های خود می‌گذارد. پژوهش حاضر که با روش توصیفی تحلیلی به نگارش درآمده، در پی آن است تا ضمن توصیف زمینه‌های ایجاد اضطراب یادشده در شخصیت اصلی داستان، روند قهقرایی زندگی او را تحلیل نماید. نتایج نشان می‌دهد عواملی همچون اهمیت‌یافتن رفاه و پیشرفت مادی، تغییر معیارهای ذهنی ارزش‌گذاری فقر و غنا و اثرپذیری از القائات جمعیت «اسناب»‌ها، عواملی‌اند که در کنار ترس از ضعیف به‌نظررسیدن در چشم همسر و هراس از ناتوانی در ایفای مناسب وظایف پدری، باعث ایجاد اضطراب منزلت در شخصیت اصلی شده‌اند؛ اضطرابی که شخصیت یادشده راه رهایی از آن را در توجه به فلسفه، هنر، آموزه‌ مذهبی مرگ و سبک زندگی بوهمیایی جست‌وجو می‌کند.

Investigating the origins and ways to overcome dignity anxiety In the novel Ketab-e Kham (Book of Bending) by Alireza Seif al-Dini

The need to be seen, affirmed, and recognized as successful human are emerging needs that have emerged as a result of material and technological advances in the modern age. Needs that, if left unmet, can lead to destructive anxiety. Contemporary philosopher Alain de Botton categorizes these anxieties as dignity anxiety and describes the causes and ways to deal with them. The idea put forward by Alain de Botton, was soon noticed by the authors, and numerous works in various artistic formats were created on this subject. Alireza Seif al Dini's novel Ketab e Kham (Book of Bending) is one of these works in which the author deals with the tumultuous life of a man who steps on his ideals in order to overcome the anxiety of dignity and to be recognized as a powerful husband and father. The present study, which has been written with a descriptive analytical method, seeks to analyze the regressive process of his life while describing the backgrounds of the mentioned anxiety in the main character of the story. The results show that factors such as the importance of well being and material development, changing the criteria for valuing poverty and wealth and the effectiveness of the offspring, along with fear of looking weak by the spouse and fear of not fulfilling paternal duties properly, cause anxiety in the person. The anxiety that the mentioned character seeks a way out of by paying attention to philosophy, art, the religious doctrine of death and the bohemian lifestyle.