برساخت‌های اندیشگانی دوگانه امید و ناامیدی در نسبت با تحولات اجتماعی در رمان «یَکُلیا و تنهایی او»

امید و ناامیدی از ویژگی‌های مهم انسان است که با تنگناها و گشایش‌های زندگی او نمود می‌یابد. دربارۀ این دوگانه، نظریه های گوناگونی در عرصه‌های مختلفی چون فلسفه، اخلاق، روان‌شناسی، علوم ‌اجتماعی و... وجود دارد. امید و ناامیدی با یکدیگر دیالکتیک دارند و رنج به عنوان نمودی از ناامیدی، بستری برای زایش امید است. این دوگانه دارای دو بعد فردی و اجتماعی است که در ارتباط مستقیم با یکدیگرند. فرد به ‌مثابه اجتماع است؛ بنابراین امید یا ناامیدی فردی و حتی یاس فلسفی غالباً تحت ‌تاثیر وضعیت اجتماعی است. با توجه به اینکه انسان سوژۀ اصلی رمان است، می‌توان بازنمایی امید یا ناامیدی را در رمان بررسید. «یکلیا و تنهایی او» نوشته تقی مدرسی از جمله اولین رمان‌های تمثیلی پس از کودتای 28 مرداد است که به صورت غیر مستقیم سعی در بازنمایی وضعیت جامعۀ ایران دارد. جستار حاضر با روش توصیفی تحلیلی به تحلیل دوگانه امید و ناامیدی و ساخت‌های اندیشگانی آن در این اثر می‌پردازد؛ با این پیش فرض که هرچند ناامیدی گفتمان این رمان است، نوعی امید در بطن آن نهفته است. بنابراین می‌توان به «یکلیا و تنهایی او» از دریچه امید نیز نگریست و آن را منعکس‌کننده صرف یاس و شکست ندانست.

Ideational dual constructions of hope and hopelessnessin relation to social developments in the novelYekoliaa va tanhaayie ou

Hope and hopelessness are the most important characteristics of humans, which are in close relationship with fortunes and misfortunes of life. There are numerous theories in different fields such as philosophy, ethics, psychology, social sciences, etc about this duo.Hope and hopelessness are dialectical with each other and suffering as a representation of hopelessness is a background for the birth of hope.This dual has two individual and social dimensions that are directly related to each other.The individual is as a society; Thus, individual hope or hopelessness and even philosophical despair is often influenced by social status.Given the human is the main subject of the novel, the representation of hope or hopelessness in the novel can be investigated.Yekoliaa va tanhaayie ou by Taghi Modarresi is one of the first allegorical novels after the 1953 coup d'état in Iran, which indirectly tries to represent the conditions of Iranian society.The present paper using descriptiveanalytical method deals with the dual analysis of hope and hopelessness and its ideational constructions in this work; assuming that although the hopelessness of the novel is discourse, there is a kind of hope in it.Therefore, Yekoliaa va tanhaayie ou can be viewed from the hope’s perspective and not consider it as a mere reflection of despair and failure.