معرفی «شرح فصوص‌الحکم محب‌الله اله‌آبادی» و بررسی واژه‌های مهجور فارسی آن

شیخ محب الله مبارز، پیر اله آبادی از عرفای هندی قرن یازدهم هجری است که بسیار تحت تاثیر عرفان و نظریۀ وحدت وجود ابن عربی، عارف بزرگ قرن ششم هجری بوده است. وی بر کتاب «فصوص الحکم» ابن عربی شروحی مفصل و جامع به زبان های فارسی و عربی نگاشته است. شرح فصوص الحکم فارسی وی، کتابی است ارزشمند که در آن سعی وافری در حل ابهامات و غموض فصوص الحکم شده است. این کتاب که به صورت نسخۀ خطی است، پیش از این به صورت علمی تصحیح نشده و به چاپ نرسیده است. از ویژگی‌های این شرح، استفاده از برخی ترکیبات و لغات مهجور در دورۀ رشد و اعتلای زبان فارسی در شبه قاره است. در این پژوهش، ضمن معرفی اله آبادی و آثارش، لغات و ترکیبات لغوی مهجور مورد استفاده در این کتاب از حیث ریشه و قواعد دستوری مورد توجه قرار گرفته و با ذکر شواهد، اهمیت آنها تشریح گردیده است.

Introduction of Muhibullah Allahabadi’s “Sharhe Fusus alHikam” and its abandoned Persian words

Sheikh Mohebullah Mobarez, Pir AlAhabadi, is one of the Indian mystics of the 11th century AH, who has been greatly influenced by mysticism and the theory of the unity of existence of Ibn Arabi, the great mystic of the sixth century AH. He has written detailed and comprehensive explanations of Ibn Arabi's book Fusus alHikam in Persian and Arabic. The description of his Persian Fusus alHikam is a valuable book in which a great effort has been made to solve the ambiguities and difficulties of Fusus alHikam. This book, which is a Manuscript, has not been scientifically adapted and corrected before and not printed. One of the characteristics of this work is usage of some abandoned compounds and words in the period of growth and promotion of Persian language in the subcontinent. In this research, while introducing Alahabadi and his works, the abandoned words and phrases used in this book have been considered in terms of roots and grammatical rules, and their importance has been explained by mentioning the instances.