تحلیل هنجار‌گریزی و آشنایی‌زدایی سبکی در شعر قیصر امین‌پور

آشنایی‌زدایی، به عنوان محوری‌ترین عنصر ادبیّت literariness در نظرگاه شکل‌گرایان در نقد ادبی به کار رفته است. بعدها مورد توجه منتقدان دیگر مانند یاکوبسن و تینیانوف و... قرار گرفت. آشنایی‌زدایی و هنجارگریزی از شگردهایی است که قیصر امین پور در اشعار خود از آن بهره برده است. در این مقاله با روش توصیفی تحلیلی، به تحلیل گونه‌های متعدد هنجارگریزی در سبک شعری قیصر امین‌پور عمدتاً بر مبنای نظر و روش لیچ پرداخته شده است و به استناد شواهد متن، روشن می‌شود که استفاده از آشنایی‌زدایی در اشعار قیصر هم از جهت سبکی و زبانی به قوت شعر وی مدد رسانیده و هم به زیبایی و غنای بیشتر شعر او در کنار رسانندگی و ایصال، منجر شده است. بیشترین جلوه های هنجارگریزی در اشعار قیصر امین پور را در آرایه‌های معنوی و هنجارگریزی نحوی می‌توان دید.

Deviation from the Norm and Stylistic Defamiliarization in Qeysar Aminpour's Poems

Defamiliarization, as the key element in literariness, has been used for analyzing poetry in formalist literary criticism. Later, it got the attention of other critics like Jakobson, Tinianov, and others. Defamiliarization and deviation from the norm are amongst the methods used by Qeysar Aminpour in his poems. In this article, various types of deviation from the norm in Qeysar’s poems are studied using a descriptiveanalytic method generally based on Linch’s theory. Here, the brief analysis of his poems shows that, using defamiliarization made Aminpour's poems richer from a stylistic linguistic, and aesthetic point of view, and it has also helped the message to be conveyed in a better way. Deviation from the norms is best represented in syntactic and semantic features.