برنامه ریزی علمی‌فنی و لزوم رویکرد غیرعلمی و غیرفنی (با نگاهی به تعلیم و تربیت)

جامعه بادامنه و سیعی از امکان ها و نیاز سنجی ها ومناظر نگاه ذی نفعان متفاوت نسبت به آن ها روبرو است .این تنوع تفاوت هایی را در انتظارات ،نظام ترجیحات ،هدف گزینی ها ،وسایل و روش ها،فرایند ها، نتایج ، برونداد هاوارزشیابی ایجاب می‌کند تا آن جا که هریک از ذی نفعان ممکن است نیازها وهدف های خودرا اصیل بدانند و ازآن ذی نفعان دیگر را کاذب بشمارند. امروزه کارآمدترین روش تعیین اهداف در برنامه‌های خرد و متوسط و کلان، تعیین معیار هاو ترازها ازطریق عقلانیت تفاهمی و فهم مشترک است تا ا ستمرار وفاقی بر سر آن ها مثلا در تفسیر کیفیت زندگی،مراقبت از محیط زیست، سلامت و اخلاق، کارامدی هم از بعد عقلانیت فنی و ابزاری و هم از بعد تفاهمی استقرار نهادی بیابد . فهم مشترک ایجاب می کند که: با عقلانیت متکثر مباحثه‌ها درباره برنامه‌های آموزشی و تصمیم گیری ها برنامه‌های باانعطاف و برگشت پذیر و چند صدایی و تنوع الگو طراحی و عمل شود . انتظار می رود از راه عقلانیت تفاهمی ، فهم مشترک و تحلیلچدند منطقی و نقد واقع بینانه، راهبرد فرآیند بهسازی چندصدایی را به طور رضایت بخش تری ترسییم وتسهیل کنند. به این ترتیب رویکرد غیرعلمی-غیرفنی هم مطرح می شود که به ارجمندی بی بدیل هستی های متفاوت اجتماعی و فردی ونیز به عقلانیت تفاهمی مشترک تکیه می کند: تا با کاربرد فهم مشترک می توانند به تنوع الگو مجهز شوند و از فقر الگو رهایی یابند. در علوم انسانی و تربیت در کار یردازش فرایند آموزش و کمک به توصیف عمیق موثق بودن انتقال یذیری واقع گرا بودن، همه حق دارند مشارکت کنند و گام اول فهم مشترک و وفاق، درک وجودی دیگران وهمه ذی نفعان ا ست.کلیه گروه هایحا شیه ای که غالباً آسیب دیدگان سختی و خشونت، زمختی ساختارها و انضباط خشن یا ناکارآمدی سبکهای زندگی و تنگنای هنجارهای اجتماعی-فرهنگی و دیوان سالاری بد اند و همچنین مصادیق آموزش و پرورش استثنایی، مردم عادی، ،فیلسوفان، خبرگان ،ارزشیابان صاحب نظران زیست محیطی هنر مندان و متفکران اجتماعی و اخلاقی، منابع غنی سازی نظری و کاربردی علوم انسانی و تعلیم وتربیت به شمار می آیند.