بررسی مبانی نظری و اهداف برنامه درسی آموزش جهانی تحول گرا

در این مقاله بعد از طرح معانی مختلف آموزش جهانی الگوی آموزش جهانی تحول گرا معرفی و بررسی شده است. این الگو مبانی هستی شناسانه خود چون اعتقاد به کل تفکیک ناپذیر و ارتباط متقابل را در قالب مدل استعاری شبکه از جهان بینی کوانتومی گرفته است. بر همین مبنا مدل چهاربعدی برنامه درسی آموزش جهانی تحول گرا شامل ابعاد مکانی، زمانی، مسائل و درونی تشریح و اهداف تربیتی آن در قالب پنج دسته هدف تبیین شده است. در ارزیابی الگوی آموزش جهانی تحول گرا می توان گفت این الگو دارای ویژگی های مثبتی چون آینده نگری، پوشش همه موضوعات و محتوای آموزشی و ایجاد انواع فرصت های یادگیری و همچنین تاکید بر مفاهیمی چون کل نگری، نظام، پیچیدگی و مشارکت است. از سوی دیگر اعتبار مبانی فلسفی آن مثل داعیه جهانی بودن و کل نگری جهان بینی کوانتومی نقد شده و پیچیدگیهای مفهومی مثل رویارویی مفهوم ارتباط و وابستگی متقابل در برابر فردیت و ابهام مفاهیمی چون عدالت و صلح و همچنین تعارضات مدل چهاربعدی برنامه درسی مثل عدم توجه به جنبه عاطفی شخصیت فراگیر و نمودهای آن چون تعلقات قومی، فرقه ای و ملی و همچنین عدم وضوح مفاهیمی چون نیاز و مسائل فراگیران مورد پرسش واقع شده است. به نظر می رسد با توجه به کمبودها و ابهامات الگو و همچنین شرائط و اقتضائات مخصوص جامعه و نظام آموزشی کشورمان، اجرای کامل و بی چون و چرای این الگو نه مطلوب است و نه ممکن و مهم بهره گیری از جنبه ها و دستاوردهای مثبت این الگو و همچنین تبیین دلالت هخای آن با توجه به شرائط بومی نظام آموزشی ماست که در همین راستا و در پایان پیشنهادهایی چون نگاه چند بعدی در طراحی برنامه درسی، نگاه کل نگرانه در ترسیم اهداف آموزشی و نگاه مشارکتی در اجرا و ارزشیابی برنامه درسی ارائه شده است.