تبیین نقاط قوت، چالش‌ها و سازوکارهای اصلاحی برنامۀ مدارس مروج سلامت از دیدگاه کارشناسان بهداشت مدارس: یک مطالعۀ کیفی

زمینه و هدف: مدرسه فراهم کنندۀ بستری برای ارتقای سلامت حدود دوازده میلیون دانش آموز ایرانی، کارکنان مدارس، والدین و محیط دربرگیرندۀ آن ها به عنوان یک کل مبتنی بر رویکرد مدارس مروج سلامت است. سلامت فرد در سنین مدرسه متاثر از تعامل با سایر دانش آموزان، اولیای مدرسه، شرایط کمی و کیفی محیط مدرسه و نظام آموزشی است؛ لذا، مطالعۀ حاضر با هدف تبیین نقاط قوت، چالش ها و راهبردهای اصلاحی این برنامه از دیدگاه کارشناسان بهداشت مدارس استان های کشور در سال 1394-1395 انجام شده است.مواد و روش ها: در این مطالعۀ کیفی، داده ها با استفاده از مصاحبۀ نیمه ساختاریافته از 14 تن از کارشناسان بهداشت مدارس از هفت استان و سه تن از مدیران مدرسه که از طریق نمونه گیری مبتنی بر هدف جمع آوری گردید، با روش تحلیل محتوای کیفی و با استفاده از نرم افزار maxqda ویرایش 10تحلیل شد.یافته ها: در راستای پاسخگویی به سه سوال اصلی مطالعه یعنی دیدگاه های مصاحبه شوندگان دربارۀ نقاط قوت، چالش ها و راهکارهای اصلاحی برنامۀ مدارس مروج سلامت، یافته های حاصل از تحلیل مصاحبه های انفرادی با کارشناسان بهداشت مدارس و مدیران مدارس در این برنامه، در هشت طبقه ؛ »مشارکت محوربودن برنامه «، »بازخورد محوربودن برنامه «، »آموزش محوربودن برنامه «، »جامع بودن برنامه «، »سازوکار ساختاری ـ اجرایی ناکارآمد «، »ماهیت ناکارآمد برنامه «، »بهبود زیرساخت های حمایت کننده « و »بازنگری ساختار اجرایی برنامه « دسته بندی شد.نتیجه گیری: اثربخشی برنامۀ مدارس مروج سلامت همانند همۀ برنامه های موفق در سیستم بهداشتی مستلزم بازنگری و بومی سازی است.

Exploring The Strengths, Challenges and Improvement Strategy For Health-Promoting Schools From School Health Experts

Background and Objective: Schools provide an important setting to promote health, especially in Iran with about 12 million children, moreover for school staff, families, and communities. The healthpromoting schools approach has been implemented in Iranian schools. This qualitative study aimed to explore the perspectives of school health experts towards the strengths, challenges, and improvement strategy for health promoting schools.Methods: In This qualitative study, data was collected using semistructured interviews with 14 health schools, professionals and 3 school headmasters in seven provinces of Iran. We recruited interviewers through purposeful sampling. Thematic analysis was conducted to analyze the data by using MAXQDA ver 10.Results: The results were categorized into eight themes. The main strength, perceived in based on participatory program , feedbackdriven program , training driven program , a systematic program . The main perceived weakness was ''inefficient executive structural mechanism and inefficient property of the program Improve the supporting infrastructure, and Reload executive structures were suggested as a corrective mechanism from participants rsquo; view point.Conclusion: The effectiveness of the health promoting school program, as well as all successful programs in health system requires revision and localization.