نقش واسطه‌ای نیازهای روانشناختیِ پایه در ارتباط بین سبک‌های والدگری و سلامت روان دانش‌آموزان تیز هوش

زمینه و هدف: زندگی کردن براساس اهداف اصیل، یافتن معنا و تلاش در جهت رشد شخصی، همان سلامت روان است. پژوهش های زیادی تاثیر عوامل بافتی و شخصی را بر سلامت روان کنکاش کرده اند. هدف از پژوهش حاضر تعیین رابطه متغیرهای سبک های والدگری و ارضای نیازهای روانشناختیِ پایه بر سلامت روان در دانش آموزان تیزهوش شهر شیراز بود.مواد و روش ها: برای این منظور 250 نفر(115 دختر و 135 پسر) از دانش آموزان مدارس تیزهوش شهر شیراز به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شد. برای اندازه گیری متغیرها، افراد شرکت کننده مقیاس های والدین به عنوان بافت اجتماعی، سلامت روان و ارضای نیازهای روانشناختی را تکمیل کردند. برای بررسی قابلیت اعتماد و روایی این مقیاس ها به ترتیب از روش آلفای کرنباخ و تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد که نتایج بیانگر مطلوبیت این مقیاس ها بود. در تحلیل داده ها از نرم افزار لیزرل استفاده شد.یافته ها: یافته های پژوهش با استفاده از روش تحلیل مسیر، حاکی از آن بود که سلامت روان دانش آموزان تیزهوش متاثر از سبک های والدگری خانواده و ارضای نیازهای روانشاختی است. بدین صورت که سبک کنترلی و طردکننده خانواده به صورت منفی، و سبک گرمی به همراه سبک حمایت از استقلال از خانواده به صورت مثبت، اثرمستقیم و غیرمستقیم بر سلامت روان دارند. همچنین ارضای نیاز به شایستگی و نیاز به استقلال، به صورت مثبت با سلامت روان در ارتباط است و توانسته نقش واسطه ای در ارتباط بین سبک های والدگیری و سلامت روان ایفاء کند. برای ارزیابی مدل از شاخص های چندگانه از جمله میزان (0/42) rmsو(0/98) gfi استفاده شد که نتایج نشان داد مدل پیشنهادی با داده ها برازش دارد.نتیجه گیری: با توجه به یافته ها سبک والدگری مناسب(گرمی در روابط، حمایت از استقلال و نداشتن سبک کنترلی) باعث بهبود شایستگی و سلامت روان در فرزندانشان می شود.