اولویت‌بندی فنون آموزش سلامت مرکز بهداشت استان مرکزی با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله‌مراتبی و برنامه‌ریزی آرمانی

زمینه و هدف: آموزش سلامت می کوشد تا فرصت کسب اطلاعات و مهارت های لازم جهت اتخاذ تصمیمات باکیفیت را برای مردم فراهم کند. یکی از نکات مهم در برنامه ریزی آموزشی انتخاب مداخلاتی است که بیشترین بازدهی را در ارتقای سلامت جامعه داشته باشند. هدف این مطالعه اولویت بندی فنون آموزش بهداشت با استفاده از تکنیک های تحلیل سلسله مراتبی و برنامه ریزی آرمانی است.مواد و روش ها: این مطالعه کمی کیفی و از نوع کاربردی بود. حجم نمونه شامل کلیه 12 مرکز بهداشت شهرستان استان مرکزی بود. از طریق بحث گروهی متمرکز، معیارهای اصلی انتخاب روش های آموزشی شناسایی و اولویت بندی آن ها از طریق روش تحلیل سلسله مراتبی انجام شد. سپس از طریق نرم افزار winqsb برنامه gp بهترین ترکیب روش های آموزش بهداشت مشخص گردید.یافته ها: هزینه، دسترسی، مقبولیت، قابلیت اجرا و تاثیر به عنوان معیارهای انتخاب روش های آموزش بهداشت تعیین گردید. ترتیب رتبه بندی روش های آموزشی عبارت بودند از: آموزش گروهی (44/4%)، آموزش چهره به چهره (23%)، توزیع بروشور و پمفلت (10%)، نمایش فیلم آموزشی (9%)، ارسال پیامک (7%)، سمینار (4%)، آموزش تلویزیونی (1%)، برپایی نمایشگاه (1%)، ایفای نقش (0/50%) و راهپیمایی (0/10%).نتیجه گیری: روش های آموزش گروهی، آموزش چهره به چهره، توزیع بروشور و پمفلت و نمایش فیلم آموزشی با اختلاف قابل توجهی نسبت به سایر روش ها بیشترین بازدهی ازلحاظ صرفه جویی در هزینه ها، تحقق اهداف آموزشی، دسترسی گروه های هدف به روش های آموزشی، مقبولیت مردمی و قابلیت اجرا داشتند.

Prioritization of Health Education Techniques in Markazi Province Health Center through Analytical Hierarchy Process and Goal Programming

Background and objective: Health education tries to provide an opportunity for people to find necessary information and skills to make high quality decisions.  One of the important steps for educational planning is selection of interventions that have most returns. The aim of this study was to prioritize health education methods through Analytical Hierarchy Process (AHP) and Goal Programming (GP) techniques.Materials and methods: This was a quantitativequalitative and applied study. The sample consisted of all 12 city health centers in Markazi Province, Iran. Through Focus Group Discussions (FGDs), the main criteria of health education techniques were identified and prioritized through AHP technique. Then, using WinQSB software and GP program, the best combination of health education methods was determined.Results: Cost, access, acceptability, feasibility and effectiveness were identified as the main criteria for selection of health education methods. Prioritized training methods include, in order, were: group education (44.4%), facetoface education (23%), distribution of pamphlets and brochures (10%), health education films (9%), sending educational SMS (7%), seminars (4%), TV education (1%), educational exhibitions (1%), role playing (0.5%) and educational rallies(0.10%).Conclusion: Methods of group education, facetoface education, distribution of pamphlets and brochures and showing health educational films have a significant returns than other methods in terms of cost saving, meeting educational needs, target group access to educational methods, popularity and feasibility.Paper Type: Research Article.