تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده بر تغییر سبک زندگی بیماران دچار سکته قلبی

زمینه و هدف: بیماری های قلبی عروقی شایع ترین علت مرگ ومیر در بیشتر کشورهای جهان ازجمله ایران است. کاهش عوارض سکته قلبی و تطابق و سازگاری با آن نیازمند تعدیل برخی رفتارها و اصلاح سبک زندگی بیمار است. در این مطالعه از نظریه رفتار برنامه ریزی شده استفاده شد تا مشخص شود که مداخله آموزشی بر اساس آین نظریه می تواند سبک زندگی بیماران سکته قلبی را تغییر دهد و میزان اثربخشی آن چقدر خواهد بود.مواد و روش ها: این یک مطالعه کارآزمایی شاهددار تصادفی شده است که بر روی 80 نفر از بیماران دچار سکته قلبی در شهر بندرعباس انجام شد. بیماران به روش تخصیص تصادفی در دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند. بیماران گروه آزمون در یک مداخله آموزشی 4 جلسه ای منطبق با نظریه رفتار برنامه ریزی شده شرکت نمودند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای مشتمل بر 3 بخش مشخصات فردی، پرسشنامه استاندارد سبک زندگی و پرسشنامه خودساخته مبتنی بر سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده بود. روایی آن با استفاده از روش های روایی محتوایی و پایایی آن با استفاده از روش های آزمون بازآزمون و آلفای کرونباخ تعیین شد. قبل از مداخله، یک ماه و سه ماه بعد از اتمام مداخله آموزشی، پرسشنامه ها به روش مصاحبه با بیماران تکمیل گردید. داده ها با استفاده از آزمون های کای اسکوئر، rmanova و رگرسیون خطی چندگانه مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند.یافته ها: میانگین سنی شرکت کنندگان (7/70 plusmn 51/5) سال و 67% آنان مرد بودند. در مراحل یک ماه و سه ماه پس از مداخله، نمرات سبک زندگی گروه آزمون افزایش معناداری را در مقایسه با گروه شاهد نشان داد (0/001 >p). همچنین در مراحل یک ماه و سه ماه پس از مداخله نمرات سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده (نگرش، هنجارهای ذهنی، کنترل رفتاری درک شده، قصد رفتاری و رفتار) در گروه آزمون افزایش معناداری در مقایسه با گروه شاهد داشت (0/001 > p).نتیجه گیری: برنامه آموزشی طراحی شده بر مبنای الگوی نظریه رفتار برنامه ریزی شده قادر است نگرش، هنجارهای ذهنی، کنترل رفتاری درک شده و قصد رفتاری بیماران سکته قلبی را در مورد اتخاذ سبک زندگی سالم تغییر داده و باعث بهبود تمامی ابعاد سبک زندگی بیماران دچار سکته قلبی شود. لذا پیشنهاد می گردد اثربخشی مداخلات آموزشی مبتنی بر این نظریه برای اصلاح سبک زندگی سایر بیماران نیز موردبررسی قرار گیرد.

Impact of Educational Intervention Based on Theory of Planned Behavior on Lifestyle Change of Patients with Myocardial Infarction

Background and objective: Cardiovascular disease is the most common cause of death and a major cause of disability in many countries, including Iran. To reduce the effects of heart attacks and their complications, lifestyle and behavioral modification is needed. In this study, the theory of planned behavior was used to find out if an educational intervention could change the lifestyle of patients with myocardial infarction and how much is its effectiveness.Materials and methods: This was a randomized controlled trial conducted on 80 patients with myocardial infarction who live in the city of Bandar Abbas, Iran. The patients were divided into two groups by random allocation intervention and control group. Those who were in the intervention group participated in 4 educational sessions (at 50 minutes a session, one session per week) in accordance with the theory of planned behavior. A questionnaire consisting of 3 parts was used to gather the data: demographics, Health Promoting Lifestyle Profile (HPLP II), and a researchermade scale based on constructs from the theory of planned behavior. Content validity was used for validation and the reliability was assessed using Cronbach's alpha test, and the testretest. The questionnaire was completed three times through interview: before the intervention, one month and three months after the intervention. Data were analyzed using Chisquare, RMANOVA, and multiple linear regression.Results: The mean age of the participants was 51.5 7 ±7.70 years; 67% were male. One month and three months after the intervention, a significant improvement in the lifestyle of the intervention group compared with the control group was seen (p  0.001>). Also, based on the constructs of the theory (attitudes, subjective norms, perceived behavioral control, behavioral intention and behavior) one month and three months after the intervention, there were considerable increases in the mean scores of the intervention group than the control group (p  0.001>).Conclusions: The educational program designed based on a theoretical foundation is useful to change attitudes, subjective norms, perceived behavioral control and behavioral intention for a healthy lifestyle among patients with myocardial infarction. It also may improve all aspects of lifestyle in such patients. Therefore, assessing the effectiveness of these theorybased educational interventions may be suggested to improve the lifestyle among other patients.Paper Type: Research Article.