کاربرد نظریه رفتار برنامه ‌ریزی‎ شده بر ارتقای رفتارهای تغذیه‌ای پیشگیری از بیماری‌ های قلبی عروقی در زنان جنوب شرق ایران

 زمینه و هدف: تغذیه ناسالم از عوامل خطر بیماریهای قلبی عروقی است. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر نظریه رفتار برنامه‎ریزی شده در ارتقای رفتارهای تغذیه‎ای پیشگیری کننده از بیماری‎های قلبی عروقی انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه نیمه‌تجربی، 199 زن با روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای به گروه‌های مداخله (100 نفر) و کنترل (99 نفر) تقسیم شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه محقق‌ساخته شامل سئوالات جمعیت‌شناختی و اختصاصی جمع‌آوری گردید. روایی و پایایی پرسشنامه نیز تایید شد. داده‎ها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار، فراوانی و درصد) و آمار تحلیلی (آزمون‌های کای دو، تی مستقل، تی زوجی و آنالیز کوواریانس) تجزیه‎ و تحلیل و برنامه آموزشی تدوین شد. برنامه اموزشی شامل آموزش چهره به چهره، ارسال پیام و کلیپ‎های آموزشی در گروه مداخله انجام و دو ماه بعد داده‎ها مجدداً گردآوری و تجزیه‌ و تحلیل شدند (0/05>p). یافته ها: قبل از مداخله دو گروه از نظر متغیرهای جمعیت‎شناختی، نگرش،کنترل رفتاری درک‎شده، قصد رفتاری و رفتار تفاوت معنی‎داری نداشتند. بعد از مداخله میانگیننمره نگرش، هنجارهای ذهنی، کنترل رفتاری درک‎شده، رفتار، و قصد رفتاری گروه مداخله نسبت به گروه کنترل بصورت معنی‌داری از 5/9± 28/3 ، 8/77± 14/78، 3/39± 33/11، 5/86±28/60، 7/57± 34/10 به 6/24± 30/39، 12/13/± 17/53، 4/79± 35/68، 8/44± 34/14، و 13/8± 38/68 به ترتیب افزایش یافت (0/05>p). نتیجه‌گیری: مداخله آموزشی بر اساس نظریه رفتار برنامه‎ریزی شده باعث ارتقای رفتارهای تغذیه‏ای پیشگیری کننده از یماریهای قلبی و عروقی در زنان می شود .

applying the theory of planned behavior to promote the cardiovascular preventive nutritional behaviors in southeast women of iran

background and objective: unhealthy nutrition is a risk factor for cardiovascular disease. this study aimed to determine the effect of an educational intervention based on the theory of planned behavior in promoting the preventive nutritional behaviors of cardiovascular disease.materials and methods: in this quasi-experimental study 199 women using the multistage sampling method were divided into intervention (n=100) and control (n=99) groups. data were collected using a researcher-made questionnaire including demographic and specific questions. the validity and reliability of the questionnaire were confirmed. the data using descriptive statistics (mean, standard deviation, frequency, and percentage) and analytic statistics (independent and paired t-tests, analysis of covariance, and chi-square test) were analyzed and the educational program was designed. training program including the face-to-face education and distributing the educational message and clips in the experimental group conducted and after two months the data collected again and were analyzed (p≤ 0.05).    results: before the intervention, no significant difference was found between the two groups in terms of demographic variables, attitude, perceived behavioral control, behavioral intention, and behavior. after the intervention, the mean scores of the attitude, subjective norms, perceived behavior control, and intention in the experimental group meaningfully were increased (p ≤ 0.05).conclusion: educational intervention based on the theory of planned behavior promotes the preventive nutritional behaviors of cardiovascular disease in women.