بازاریابی اجتماعی برای کاهش استفاده از کیسه های خرید پلاستیکی در مراکز خرید شهر دو گنبدان: یک مطالعه مداخله ای

زمینه و هدف: با وجود اینکه پلاستیک ها امروزه به عنوان یکی از مشکلات زیست محیطی کشور به شمار می روند، توجه چندانی برای کاهش استفاده از آن نشده است. هدف این مطالعه طراحی، اجرا و ارزیابی یک مداخله مبتنی بر الگوی بازاریابی اجتماعی به منظور کاهش مصرف این محصولات در مراکز خرید بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر دارای دو بخش توصیفی-تحلیلی و مداخله ای بود. در بخش توصیفی-تحلیلی آگاهی، نگرش و عملکرد 335 نفر از مراجعه کنندگان به مراکز خرید مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس تحلیل داده های مرتبط با این بخش، ساختار و محتوای مداخله طراحی و به مدت یک ماه در مراکز خرید اجرا شد. برای ارزیابی اثربخشی مداخله میانگین مصرف کیسه های پلاستیکی قبل و بعد از اجرای مداخله مقایسه شد. یافته ها: راحتی استفاده به میزان 3/ 13درصد مهمترین دلیل استفاده مشتریان مراکز خرید از کیسه های پلاستیکی بود. بهترین راه حل های کاهش مصرف کیسه های خرید از نظر شرکت کنندگان در مطالعه به ترتیب آموزش و فرهنگ سازی (4/ 38درصد) و در دسترس قراردادن جایگزین های مناسب (7 /35درصد) بیان شد. نمره رفتار در زنان و مردان در سطوح مختلف تحصیلی و شغلی اختلاف آماری معنادار نداشت. میانگین مصرف ماهانه کیسه های پلاستیکی در مراکز خرید قبل از مداخله 226500 بود که پس از اجرای مداخله  با 3/ 13درصد کاهش به 196350 رسید (p<0/001). نتیجه گیری: بر اساس یافته های مطالعه می توان نتیجه گرفت که راحتی استفاده از کیسه های پلاستیکی، مهمترین دلیل استفاده از آن است و بازاریابی اجتماعی یک رویکرد موثر در کاهش استفاده از کیسه های خرید پلاستیکی است. 

social marketing to reduce the use of plastic shopping bags in shopping centers of dogonbadan: an interventional study

background and objective: although plastics are considered one of the country’s environmental problems, little attention has been paid to reducing their use. this study aimed to design, implement and evaluate an intervention based on social marketing model to reduce the use of these products in shopping centers.materials and methods: the present study consisted of descriptive-analytical and interventional phases. in the descriptive-analytical phase, the knowledge, attitude and practice of 335 people who referred to shopping centers were studied. based on the analysis of data related to this section, the structure and content of the intervention was designed and implemented in shopping centers for one month. to evaluate the effectiveness of the intervention, the average use of plastic bags in shopping centers was compared before and after the intervention.results: ease of use by 13.3% was the most important reason for customers to use plastic bags. education, culture building (38.4 %), and make suitable alternatives available (35.7 %) were presented as the best solution to reduce the use of plastic shopping bags. there was no statistically significant difference in behavior scores between men and women at different levels of education and employment. the average monthly use of plastic bags was equal to 226,500, which decreased by 13.3% to 196350 after the intervention (p-value<0.001). conclusion: based on the study findings, it can be concluded the ease of use of plastic bags is the most important reason for its use and social marketing is an effective approach to reducing the use of plastic shopping bags.