برنامه آموزشی مبتنی بر نظریه رفتار برنامه‌ریزی ‌شده و تاثیر آن بر رفتارهای خودمراقبتی در بیماران مبتلا به پیش پرفشاری خون

زمینه و هدف : پرفشاری خون یکی از شایع‌ترین بیماری‌های غیرواگیر و از مهمترین مشکلات سلامتی در جهان به‌ شمار می رود که در عین حال قابل پیشگیری و کنترل می‌باشد. نظریه ی رفتار برنامه‌ریزی‌شده یکی از نظریه‌های مهمی است که فرآیند اصلی پذیرش رفتارهای بهداشتی را توضیح می‌دهد. پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر نظریه ی رفتار برنامه ریزی شده بر رفتارهای خودمراقبتی بیماران پرفشاری خون مراجعه کننده به بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی زاهدان انجام گرفت.مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی بود که در میان 120 نفر از بیماران پیش پرفشاری خون شهر زاهدان درسال 1399 انجام شد. نمونه‌گیری به روش به صورت نمونه ی در دسترس انتخاب و به دو گروه آزمون (60 نفر) و کنترل (60 نفر) تقسیم شدند. برای گروه آزمون 6 جلسه ی آموزشی برگزار گردید و در گروه کنترل مداخله انجام نشد. داده ها قبل از مداخله آموزشی، بلافاصله پس از مداخله ی آموزشی و سه ماه بعد از آن، با استفاده از پرسشنامه متناسب با سازه های نظریه ی رفتار برنامه ریزی شده جمع آوری شد.یافته ها : میانگین سنی افراد شرکت کننده 6/18 ±47/03 که 60 نفر مرد و 60 نفر از آنها زن بودند. در مراحل قبل و پس از مداخله، میانگین نمره آگاهی از 1/97 ±21/15 به 1/54 ±23/05 و نگرش از 5/98 ±39/90 به 1/43 ±45/35، کنترل رفتاری درک شده از 4/58 ±44/28 به1/42 ±49/48 ، هنجار انتزاعی از 4/08 ±40/90 به 1/76 ±44/40 و قصد رفتاری از 5/93 ±41/90 به 1/72 ±47/46 و رفتار از 3/39 ±42/96 به 1/83 ±46/61 افزایش یافت و این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود (0/001>p)؛ ولی در گروه کنترل اختلاف معنی داری در این زمینه مشاهده نشد.نتیجه گیری: مداخله ی آموزشی مبتنی بر نظریه ی رفتار برنامه ریزی شده می تواند بر بهبود رفتارهای خودمراقبتی در بیماران مبتلا به پیش پرفشاری خون موثر باشد.

Educational Program Based on The Theory of Planned Behavior and Its Effect on Self Care Behaviors in Patients with Pre Hypertension

Background and Objective: Hypertension is one of the most common noncommunicable diseases and one of the most important health problems in the world, which can be prevented and controlled at the same time. The theory of planned behavior is one of the important theories that explain the main process of accepting health behaviors. The present study was conducted to investigate the effect of educational intervention based on the theory of planned behavior on selfcare behaviors of prehypertension patients referred to hospitals affiliated to Zahedan University of Medical Sciences.Materials and Methods: The present study was a quasiexperimental study that was performed on 120 prehypertension patients in Zahedan in 1399. Sampling by method as available sample selection and divided into intervention (n = 60) and control (n = 60) groups. 6 training sessions were held for the intervention group and no intervention was performed in the control group. Data were collected before the educational intervention, immediately after the educational intervention, and three months after it, using a questionnaire appropriate to the constructs of the theory of planned behavior.Results: The mean age of participants was 47/03 ±6/18, of which 60 were male and 60 were female. In the pre intervention and postintervention stages, the mean score of knowledge from 21/15 ±1/97 to 23/05 ±1/54 and attitude from 39/90 ±5/98 to 45/35 ±1/43, perceived behavioral control from 44/28 ±4/58 to 49/48 ±1/42, subjective norms from 40/90 ±4/08 to 44/40 ±1/76 and behavioral intention from 41/90 ±5/93 and the behavior from 42/96 ±3/39 to 46/61 ±1/83 increased and this difference was statistically significant (P<0/001); However, no significant difference was observed in the control group.Conclusion: Educational intervention based on the theory of planned behavior can be effective in improving selfcare behaviors in patients with prehypertension.