نقش چشم‌انداز زمانی و طرد همسالان در پیش‌بینی رفتار‌های پرخطر نوجوانان شهر یزد

زمینه و هدف: امروزه بروز رفتار‌های پرخطر در نوجوانان به یکی از مهمترین نگرانی‌‌های جامعه تبدیل شده است که عوامل مختلفی بر آن تاثیر دارد. چشم انداز زمان، چگونگی ادراک یا ارزیابی فرد از گذشته، حال و آینده است که بر تصمیم‌گیریهای او تاثیر زیادی دارد. همچنین طرد همسالان یکی از متغیرهایی است که در زمینه رفتارهای نوجوانان توجه ویژه‌ای به آن می‌شود. از این رو پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش چشم‌انداز زمانی و طرد همسالان در پیش‌بینی رفتار‌های پرخطر در نوجوانان انجام شد.مواد و روش‌ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی-مقطعی بود و جامعه آماری آن شامل کلیه نوجوانان 15 تا 17 ساله بود که از بین آنها 378 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری سهمیه‌ای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه‌های چشم‌انداز زمان، خطرپذیری نوجوانان ایرانی و طردشدگی از سوی همسالان بود. برای بررسی داده ‌ها از آمار توصیفی و استنباطی شامل آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند گانه استفاده شد.یافته‌ها: نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که در دختران از بین ابعاد چشم‌انداز زمانی، فقط بعد گذشته منفی (0/03=p) قادر به پیش‌بینی رفتار‌های پرخطر است و در پسران چشم‌انداز گذشته منفی (0/001=p) و گذشته مثبت (0/04=p) و حال جبرگرا (0/006=p) پیش‌بینی کننده رفتار پرخطر می‌‌باشد. طرد همسالان در هیچ یک از گروه‌ها قادر به پیش‌بینی رفتار‌های پرخطر نبود (0/05>p).نتیجه گیری: با توجه به یافته‌‌ها، چشم‌انداز زمان یکی از عوامل تاثیرگذار بر رفتار‌های پرخطر نوجوانان است، لذا بنظر می‌‌رسد آموزش‌‌های روانشناختی مبتنی بر چشم‌انداز زمانی بتواند بر رفتار‌های پرخطر اثرگذار باشد.

The Role of Time Perspective and Peer Rejection in Predicting High Risk Behaviors of Adolescents of Yazd City

Background and Objective: Today, high risk behaviors in adolescents have become one of the most important concerns of society which are influenced by various factors. Time perspective is how one perceives or evaluates past, present, and future that greatly influences on its decisions. Peer rejection is also one of the variables that has received special attention in the area of adolescent behaviors. Therefore, the present study was conducted with the aim of investigating the role of time perspective and peer rejection in predicting highrisk behaviors of adolescents of Yazd city.Materials and Methods: This study was descriptive crosssectional. Statistical population consisted of adolescents aged 1517 that from them 378 persons were selected using quota sampling method. The tool used in this study was Time Perspective Questionnaire, Iranian Adolescents RiskTaking Scale, and Peer Rejection Questionnaire. Descriptive and inferential statistics including Pearson correlation test and multiple regression analysis were used for data analysis.Results: The results of regression analysis showed that in girls, among the dimensions of the time perspective, only the past negative dimension (p=0.03) could predict highrisk behaviors and in boys the past negative (p=0.001), past positive (p=0.04) and present fatalistic (p=0.006) are predictors of highrisk behaviors. Peer rejection was not able to predict highrisk behaviors in any of the groups (p>0.05).Conclusion: According to the findings, time perspective is one of the factors affecting the highrisk behaviors of adolescents. Therefore, psychological education based on time perspective can be effective on highrisk behaviors.