تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی در رفتارهای بهداشتی دوران بلوغ در دانش آموزان دختر دوره ابتدایی

زمینه و هدف: آگاهی کم و رفتار غیر بهداشتی دختران در دوران بلوغ می تواند عوارض جبران‌ناپذیر و مشکلات عدیده جسمی، روحی و روانی برای آن‌ها ایجاد کند. این عوارض به راحتی قابل پیشگیری هستند. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی دررفتار بهداشتی دوران بلوغ دانش آموزان دختر دوره دوم ابتدایی شهر تهران انجام گردید.مواد و روش‌ها: مطالعه ازنوع مداخله‌ای نیمه تجربی که به صورت تصادفی از بین دانش‌آموزان دختر دوره ابتدایی منطقه 14 شهر تهران در سال تحصیلی 1398-1397 در دو گروه 50 نفره (کنترل و مداخله) انجام شد. ابزارگردآوری داده‌ها، پرسشنامه طراحی شده براساس اطلاعات دموگرافیک و سازه‌های مدل اعتقاد بهداشتی است که بعد ازتایید روایی و پایایی آن، قبل و بعد از مداخله تکمیل شد. گروه آزمون دربرنامه آموزشی طراحی شده برمبنای مدل اعتقاد بهداشتی در3 جلسه 45 دقیقه‌ای شرکت کرده و داده‌ها توسط spss24 با آزمون‌های کای اسکوار، t مستقل، t زوجی، واریانس anova و کوواریانس ancova تحلیل شد.یافته‌ها: در بین ویژگی‌های دموگرافیک (اطلاع از قاعدگی، سن، تحصیلات و شغل پدر) در گروه آزمون و کنترل، اختلاف معناداری وجود دارد.( p<0.05). درگروه آزمون ، قبل ازمداخله آموزشی و یک ماه بعد، اختلاف میانگین متغیرهای آگاهی، عملکرد، حساسیت، شدت و منافع درک شده، خودکارآمدی و راهنما برای عمل، افزایش و اختلاف میانگین موانع درک شده کاهش یافت و درگروه آزمون، بین میانگین متغیرهای آگاهی، عملکرد و سازه‌های مدل (غیرازمنافع درک شده و خودکارآمدی) قبل ازمداخله آموزشی و یک ماه بعد اختلاف معناداری وجود دارد (p<0.05). درگروه کنترل این متغیر ها اختلاف معناداری را نشان ندادند (p>0.05). نتایج آزمون کوواریانس ancova نشان می‌دهد که مداخله آموزشی مبتنی برمدل اعتقاد بهداشتی دررفتار بهداشتی دانش‌آموزان دردوران بلوغ تاثیرگذار می‌باشد (p<0.05).نتیجه گیری: برنامه آموزشی مبتنی برمدل اعتقاد بهداشتی در رفتاربهداشتی دوران بلوغ تاثیر دارد.

The effect of educational interventions based on Health Belief Model (HBM) on puberty health behaviors in Tehran’s female elementary students, 2019.

Background and Objective: Several studies indicate low knowledge and poor performance of girls in puberty and menstruation. Puberty complications are easily preventable. Consequently, present study mainly aims to determine the effect of educational interventions based on Health Belief Model (HBM) on puberty health behaviors in Tehran rsquo;s female elementary students, 2019.Material and Method: This study was quasiexperimental using random sampling methods for selecting among female elementary students in Tehran, District 14, 2019. Data collection was performed through a designed questionnaire based on HBM. The questionnaire rsquo;s reliability and validity were verified. Students filled out the questionnaire prior to the intervention. Educational interventions were performed for intervention group in three 45minute sessions. Two groups filled out questionnaires a month after intervention. The data was analyzed through SPSS v.24 using ksquare, Independent t, paired t, Anova variance and Ancova covariance.Results: Findings showed demographic variables were not significantly different in two groups (p > 0.05) except in their father rsquo;s occupation, menstruation beginning rsquo;s awareness and age. In the case group after intervention, mean knowledge, average of perceived susceptibility, average of perceived severity, average of selfefficacy, average of perceived benefits and average behavior increased and average of perceived barriers decreased. They were significantly different in the intervention group (p<0.05), except in perceived benefits and selfefficacy, but not in the control group (p>0.05). The results of Ancova covariance test showed that educational intervention based on HBM had a significant effect on students' health during puberty (P <0.05).Conclusion: The educational intervention based on HBM could change the puberty health awareness and behavior.