عوامل موثر بر بستن کمربند ایمنی سرنشینان جلوی خودرو در شهر بوشهر: کاربردی از نظریۀ انگیزش محافظت

زمینه و هدف: هدف از مطالعۀ حاضر، بررسی عوامل موثر بر بستن کمربند ایمنی براساس نظریۀ انگیزش محافظت در سرنشینان جلو در شهر بوشهر است.مواد و روش ها: در این مطالعۀ مقطعی 328 نفر که طی هفتۀ گذشته در جایگاه سرنشین جلو، سفر درون شهری داشتند، در فاصلۀ زمانی اسفند1396 تا اردیبهشت1397 به شیوۀ نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای بررسی شدند. برای جمع آوری داده ها، پرسش نامه ای مشتمل بر ویژگی های جمعیت شناختی، سوالات مربوط به سازه های انگیزش محافظت و سوالات رفتار بستن کمربند ایمنی استفاده شد. اطلاعات با نرم افزار spss نسخۀ 22 تجزیه وتحلیل شد.یافته ها: در این مطالعه، 234 نفر (71/3درصد) کمربند ایمنی می بستند که 91 نفر (27/7درصد) کمربند ایمنی را به دلیل اجبار قانونی و 143 نفر (43/6درصد) با دیدگاه حفظ سلامت کمربند ایمنی می بستند. پیشگویی کننده های بستن کمربند ایمنی، سازه های قصد(p<0.001, exp(b)= 1.28)، خودکارآمدی درک شده(p=0.031, exp(b)=1.09)، هزینه های پاسخ درک شده(p=0.003, exp(b)=0.88) و پاداش درک شده رفتار ناسازگار(p=0.005, exp(b)=0.82) بود (r^2=33%). پیشگویی کننده های بستن کمربند ایمنی بخاطر حفظ سلامتی سازه های قصد(p<0.001, exp(b)= 1.41)، هزینه های پاسخ درک شده(p<0.001, exp(b)=0.82) و پاداش درک شده رفتار ناسازگار(p=0.003, exp(b)=0.78) (r2=39%) و پیشگویی کننده های بستن کمربند ایمنی بخاطر اجبار قانون، سازه های قصد(p=0.005, exp(b)= 1.20)، خودکارآمدی(p<0.001, exp(b)=1.18) و پاداش درک شده رفتار ناسازگار(p=0.011, exp(b)=0.82) بود (r^2=35%).نتیجه گیری: علاوه بر وضع قوانینی مبنی بر اجباری بودن بستن کمربند ایمنی که از طریق خودکارآمدی و کاهش پاداش درک شده موجب افزایش استفاده از کمربند می شود، راحتی کمربند ایمنی با دو مکانیسم کاهش درک مشکلات رفتار بستن کمربند ایمنی و کاهش فواید و پاداش استفاده نکردن از کمربند ایمنی در افراد با دیدگاه حفظ سلامت موجب افزایش بستن کمربند ایمنی می شود.

Effective Factors of Seat-Belt Use in Front Seat Passenger on Urban Trips of Bushehr: Application of Protection Motivation Theory

Background and Objective: The aim of this study was to evaluate the constructs of protection motivation theory (PMT) for predicting seatbelt use in front seat passenger on urban transportation. Methods: In this cross sectional study, 328 participants who traveled in urban streets during the past week as a front seat passenger during February to May 2018 were selected through multistage cluster sampling. A questionnaire including demographic characteristics, items related to PMT rsquo;s constructs, and seatbelt use behavior were used to collect data. Data were analyzed using SPSS 22. Results: In this study, 234 participants (71.3%) used seatbelts as front seat passenger of whom 27.7% (n=91) used seatbelt on mandatory law, and 43.6% (n=143) used seatbelts for personal safety. The predictors of using seatbelt were intention (P<0.001, Exp (B)= 1.28), selfefficacy (P=0.031, Exp(B)=1.09), perceived response costs (P =0.003, Exp(B)=0.88), perceived reward of unsafety behavior (P=0.005, Exp(B)=0.82). The predictors of using the seatbelt for safety were intention (P<0.001, Exp(B)= 1.41), perceived response costs (P<0.001, Exp (B)=0.82), perceived reward (P=0.003, Exp(B)=0.78). The predictors of using seatbelt as law forcing was the intention (P=0.005, Exp(B)= 1.20), selfefficacy (P<0.001, Exp(B)=1.18), perceived reward (P=0.011, Exp(B)=0.82). Conclusion: In addition to the mandatory seat belt law which, through selfefficacy and reducing the rewards of not using the seat belt increases the seatbelt use, the convenience of the seat belt with two mechanisms for reducing the perceived barriers to seat belt and reducing the benefits and rewards of not using the seat belt in people with view of maintenance safety increases seatbelt use.