تحلیل محتوای کتاب‌های پایه‌های دورۀ اول ابتدایی براساس مفروضه‌های نظام آموزش سلامت: مدل آنتروپی شانون

زمینه و هدف: برنامۀ درسی آموزش و ارتقای سلامت در ارتقای و توسعۀ فرهنگ بهداشتی دانش آموزان اهمیت بسیاری دارد. برای پی بردن به اهمیت مسائل بهداشتی در روند سلامت دانش آموزان، لازم است به محتوای کتب درسی توجه شده و یک برنامۀ آموزشی که بتواند همۀ نیازهای ضروری آموزش سلامت را در خود جای دهد، تدوین شود.مواد و روش ها: این تحقیق از نوع تحلیل محتوا به روش »آنتروپی شانون « است که پردازش داده ها را در تحلیل محتوا به صورت کمّی و کیفی مشخص می کند. محتوای طرح از نظر پاسخگو (متن تمام کتاب های سه پایۀ دورۀ اول ابتدایی) با 12 مولفۀ اصلی و 58 مولفۀ فرعی نظام سلامت بررسی و روایی آن از سوی متخصصان برنامه ریزی درسی و آموزش سلامت، تایید شده و پایایی آن از طریق روش اسکات 0/72 به دست آمده است. یافته ها: نتایج تحلیل محتوای آنتروپی شانون نشان داد که در بررسی کتاب های دورۀ اول ابتدایی، مولفۀ مربوط به سلامت روانی با 284 نمونه (0/1832= wj) و سلامت تغذیه 271 نمونه (0/1981= wj)، بیشترین فراوانی و اهمیت را به خود اختصاص داده و مولفه های شاخص معلولیت (اهمیت معلولیت، کمک به افراد معلول، انواع معلولیت و...) با 0 (صفر) مورد (0= wj) کم اهمیت ترین شاخص ها و مولفه ها است. نتیجه گیری: یافته های حاصل از فراوانی مولفه ها نشان داد که مولفه های نظام سلامت از توزیع نرمال برخوردار نیستند؛ به طوری که به میزان بسیار کمی به آموزش و ارتقای سلامت در محتوای درسی پرداخته شده، در صورتی که سلامت، مهم ترین عامل پیشرفت و ضامن بقای جامعه است.

Content Analysis of First Elementary School Grades’ Textbooks Based on Assumptions of Health Education System: Shannon Entropy Model

Background and Objective: The curriculum of education and promotion of health in raising the awareness and development of the health culture of students is important. In order to pay attention to the importance of health issues in the student rsquo;s health process, it is necessary to develop the content of textbooks and an educational program that can accommodate all the essential health education needs. Methods: This study is of content analysis type using ldquo;Shannon Entropy Method rdquo;, which specifies qualitative and quantitative data processing in content analysis. From the viewpoint of respondents, the content (the content of all the textbooks of first three years of elementary schools) was reviewed using 12 main components and 58 subcomponents of health and health promotion; its validity was confirmed by curriculum planning and health education experts and its reliability (0/72) was obtained through Scott rsquo;s method. Results: Results of content analysis of Shannon Entropy of reviewing the textbooks of first elementary school grades, indicated components of mental health with 284 items (WJ=0/1832), and familiarity with foodstuffs with 271 items (WJ=0/1981) assigned the most frequency and importance, and the disability indicator components (the importance of disability, helping disabled people, different types of disability, etc.) with 0 items (WJ=0) were the least important indicators and components.Conclusion: Findings of component frequency indicated the health system components do not have normal distribution, in other words health education and health promotion have been addressed in very low level in curriculum, while health is the most important factor in development and guarantees the survival of community.